Qüds sindromu ilk dəfə 1930-cu illərdə psixiatr Heinz Herman tərəfindən pozğunluq kimi təsvir edilib. Buna Yerusalim sindromu da deyilir. Qüdsə gələn insanın şəhərdən çox təsirlənməsi, mistik mühitə qapılması, dini yönümlü hallüsinasiyalar görməsi bir növ zehni aldatma kimi təsvir olunur.
Qüds sindromu var, yoxsa yoxdur?
Qüds sindromu adlı bir sindromun mövcudluğu əslində müzakirə mövzusu olub. Belə bir sindromun olmadığını iddia edənlər də var. Ancaq İsrailli psixiatrlar uzun araşdırmalar nəticəsində Qüds Sindromunu rəsmən qəbul etdilər.
Dinin fərqi yoxdur
Dinindən asılı olmayaraq hər kəsin Qüds Sindromunu yaşamaq ehtimalı var. Yəhudi, xristian, müsəlman və ya hər hansı digər din. Hansına aid olduğunuzun fərqi yoxdur. Dinin əhəmiyyəti olmadığı deyilsə də, xüsusilə yəhudi və xristianlar bu sindromdan əziyyət çəkirlər. Qüds səmavi dinlərin mərkəzi kimi görülür və onun bənzərsiz atmosferi dinindən asılı olmayaraq hər kəsə təsir etmək üçün kifayətdir.
Qüdsə gəlməzdən əvvəl rutin həyatlarında ruhi sağlamlığı yaxşı olan və heç bir vəsvəsəsi və ya psixoloji problemi olmayan insanlar, Qüdsə gəldikdən sonra tədricən dini həyat sürməyə başlayırlar.
Üç fərqli formada görünür
Birinci sırada özlərini dini lider kimi görənlər gəlir. Mən İsayam deyənlər olduğu kimi Hz. Onun Musa olduğunu düşünənlər də məşhurdur. Maariflənməni yayanlar ikincidir. İnsanları doğru yola yönəltməkdə özlərini məsul görənlər, demək olar ki, hər mühitdə təbliğat və tövsiyələr verməyə başlayırlar. Üçüncüsü, özünü bəşəriyyətin xilasına həsr edən insanlar meydana çıxır.
Bu simptom da var
Qüds sindromundan əziyyət çəkənlər bu əlamətlərlə yanaşı, daimi təmizlik vərdişi də yaşayırlar. Ya saçlarını, saqqallarını, dırnaqlarını kəsdirirlər, ya da davamlı çimirlər. Təmizliyə həddindən artıq həvəs sindromdan əziyyət çəkənlərin ümumi xüsusiyyətidir.
Sonra nə olur?
Ümumiyyətlə, sindromun təsirləri şəhəri tərk etdikdən sonra tədricən yox olur. Lakin onların bəziləri Qüdsü tərk etsələr də onun təsirindən qurtula bilmirlər, ya bir məzhəbə üzv olurlar, ya da özlərini bütün dünyadan təcrid edərək, ibadət və tənha həyat sürməyə həsr edirlər.
Xəstəxanaya yerləşdirilənlər də var
Milyonlarla turistin ziyarət etdiyi Qüdsdə İsrail mənbələrinə görə hər il yüzə yaxın turist Qüds Sindromundan əziyyət çəkir. Sindroma ən çox amerikalı xristian turistlərdə rast gəlinir. “Küçələrdə səslər eşitdim, Hz. İsa keçdi, Hz. “Məryəm yanımda namaz qılırdı” kimi şikayətlərlə xəstəxanalara müraciət edən onlarla turistin olduğu bildirilir.
Yox olma səbəbi: Qüds sindromu
Mətbuatda yer alan məlumata görə, Qüds Sindromuna görə psixoloji olaraq başqa dünyaya keçən insanlar yoxa çıxır. Məsələn, şotlandiyalı turist Oliver Makafinin yoxa çıxmasının səbəbi Qüds Sindromu hesab edilir.
Qüds müsəlmanlar üçün niyə vacibdir?
Qüds müsəlmanlar üçün Məkkə və Mədinədən sonra üçüncü mühüm şəhərdir. Müsəlmanların ilk qibləsi Kəbə müsəlmanlar üçün qiblə olaraq əmr edilənə qədər Məscidül-Əqsa olmuşdur. Rəsulullah Hz. Məhəmmədin meraca yüksəldiyi yerdir. Bundan əlavə, Qüds çoxlu peyğəmbərlərin səyahət etdiyi yer və saysız-hesabsız möcüzələrin beşiyidir. Qüdsün əhəmiyyətini anlamaq üçün Peyğəmbərimizin hədislərinə nəzər salmaq kifayət edər.
Müsəlmanlar sindroma tutulmurlar
Qüdslə bağlı məsələ və sindroma girmək əslində bununla bağlıdır. Qüds Sindromu ilə bağlı indiyə qədər verdiyimiz məlumatların mövzusu olanlar ümumiyyətlə xristian və ya yəhudi olaraq adlandırılır. Müsəlmanların Qüdsə verdiyi dəyər və onlarla Qüds arasındakı əlaqə çox mənalı və əhəmiyyətli olsa da, sindrom səviyyəsinə çatan bir təsirə malik deyil. Bu vəziyyətin yaranmasına səbəb İslamda müqəddəslik anlayışının digər dinlərdən fərqli olmasıdır. Müsəlmanların məkan və zamana bağladıqları məna ilə xristianların və ya yəhudilərin məkan və zamana bağladıqları məna arasındakı fərqə görə, məruz qaldıqları və ya məşğul olduqları şeylərin psixoloji təsirləri də fərqlidir. Xristian Qüdsə gedəndə halüsinasiyalar görməyə başlasa da, müsəlman Qüdsə gedəndə zehni qabiliyyətlərini itirmir. Həyatında bir şüur hiss edir və aidiyyət hissi inkişaf edir.
Mənbə: gencdergisi.com
Tərcümə etdi: Rəhimə Cəmilova
