Robert Kapa, 22 oktyabr 1913-cü ildə Avstriya-Macarıstanın Budapeşt şəhərində bir yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. Əsl adı Endre Fridmann idi. 1930-cu ilə qədər, 18 yaşında olarkən artıq ölkəsindəki repressiyalara dözə bilmədi və əsassız ittihamlarla Macarıstandan qaçmaq məcburiyyətində qaldı. Əvvəlcə Almaniyaya, daha sonra Fransaya köçmək qərarına gəlir. Almaniyada olarkən dostunun kamerasını çox sevir. Borc aldığı analoq kamera ilə həyata baxışı dəyişir və fotoqrafiyaya olan marağını kəşf edir. Burada ilk Fotoqrafiya dərslərini alır.
Fransada foto ilə pul qazanmağa başlayır. Məşhur adı “Robert Kapa” sevgilisi Gerda Taro tərəfindən icad edilmişdir. Sevgilisi Gerda Taro adı tanındıqdan dərhal sonra Vu adlı bir qəzetdə işə düzəlir. Vu qəzetindən İspaniya vətəndaş müharibəsinin ziddiyyətli vəziyyətini əks etdirmək üçün özünün şəklini çəkməsi istənəndə Robert Kapa hərbi fotoqrafiya ilə məşğul oldu.
“Şəkilləriniz kifayət qədər yaxşı deyilsə, deməli kifayət qədər yaxın deyilsiniz.”- Robert Kapa (1913-1954)
İspaniya vətəndaş müharibəsi Cordu cəbhəsində Gerda Taro ilə birlikdə cəbhə xəttində bir çox kadr çəkir. Müharibənin qəddarlığını görməklə yanaşı, gənc sevgilisi Gerda Taronu da itirir. İngilis, rus, katalan və macar qəzetlərinin, eləcə də Regard və Parisin çap etdiyi şəkillər sayəsində nüfuzu yayılır. Bu vaxt biz də onların Ernest Heminquey və Con Stey Dekla və Con Steinbeklə dostluğunun şahidi oluruq. İndi Robert Kapa ən çox müharibə fotoqrafı kimi tanınır.
Robert Kapa və düşmüş əsgərin şəkli
Robert Kapa həyatı üçün beş böyük döyüşdə iştirak edəcək. Qeyd etdiyimiz kimi, iştirak etdiyi ilk döyüş İspaniya vətəndaş müharibəsi idi. 5 sentyabr 1936-cı ildə Cordoba cəbhəsində yıxılan bir əsgərin fotoşəkili Life jurnalında yayımlandı. O günlərdə müzakirə edildiyi kimi həqiqiliyi hələ də şübhə altına alınan güllələnmiş və yıxılan əsgərin fotoşəkili hələ də müzakirə olunur. Bəlkə də heç kim “An”ı Robert Kapanın ölüm anında çəkdiyi fotoşəkil kimi sərgiləməyib. Fotoşəkildə əsgərin vurulduğu anı bütün dram və çılpaqlığı ilə əks etdirdi və bu an şəklinin imtina etdiyi anlardan biri idi.
“Müharibə fotoqrafı olaraq ömrümün sonuna qədər işsiz qalmaq istərdim.” – Robert Kapa
Mənbə: fotopedi
Tərcümə etdi: Aysu Əsədova
