Gül xəstəliyi dəridə iltihablı səpgilər, sızanaq kimi qabarcıqlar və səthi damar genişlənmələri şəklində ortaya çıxan və daha çox üzdə və burun ətrafında müşahidə olunan bir xəstəlikdir. Ancaq bu, xəstəliyin yalnız üz ətrafında baş verdiyini ifadə etmir. Bu xəstəliyin bədənin digər nahiyələrində də görünmə ehtimalı var.
Damar genişlənməsi kimi görünənlərə eritematotelangiektatik gül xəstəliyi, sızanaq kimi görünənlərə fulminas gül xəstəliyi, qızartı və ödem kimi görünənlərə isə ödemli gül xəstəliyi deyilir. Hər yaşda bu xəstəliyə tutulma ehtimalı var. Lakin 30-cu illərdə digər yaşlara nisbətən daha çox müşahidə olunur. Qadınların 10%-də müşahidə oluna bilər. Kişilərdə bu nisbət daha azdır. Ancaq kişilər qadınlara nisbətən gül xəstəliyindən daha çox əziyyət çəkirlər. İctimaiyyət tərəfindən sızanaq kimi ciddi qəbul edilməyən gül xəstəliyi sızanaq və digər iltihablı qabarcıqlardan daha ağrılıdır və ciddi qəbul edilmədikdə ağrının artması mümkündür.
Gül xəstəliyinin əlamətləri hansılardır?
Gül xəstəliyinin səbəbi və qəti tibbi müalicəsi hələ tapılmamışdır. Xəstəlik orqanizmimizin, xüsusən də, burnun və ətrafının həddindən artıq həssaslığı səbəbindən özünü göstərir. Gül xəstəliyi həddindən artıq isti və ya soyuq, günəş işığı, genetik faktorlar, alkoqollu və ya həddindən artıq kofeinli içkilər, həzm sistemindəki pozğunluqlar, əsəblər və iş və ya gündəlik həyatdan qaynaqlanan stressin birləşməsi nəticəsində yarana bilər.
Simptomlar göründükdən sonra qızartıları aradan qaldırmaq üçün müxtəlif nəmləndirici və qoruyucu vasitələrdən istifadə olunur. Bu xəstəliyin ilkin mərhələlərində işləsə də, sonrakı mərhələlərdə səpgilər qalıcı olmağa başlayır. İstifadə olunan kremlər əvvəlcə uğursuz olmağa başlayır və səpgilər hər gün qalıcı olur. Ancaq həssaslıq və yanma hissi öz təsirini artırmağa başlayır. Gün keçdikcə xəstəlik yayılmağa başlayır və burun və alın nahiyəsini iltihablı qabarcıqlar örtməyə başlayır. Bu qabarları saç köklərində də görmək olar. Burunda böyümə baş verə bilər və artan ağrı qaçınılmazdır.
Xəstəliyin yüngül gedişində dərinin quruması və qabıqlanması, ağır gedişində isə orqanizmdə xolesterin balansının pozulması və qaraciyərin pozulması baş verə bilər.
Gül xəstəliyi nə qədər davam edir?
Gül xəstəliyinin qəti bir müalicəsi olmasa da, ən təsirli müalicə gül xəstəliyinə səbəb ola biləcək faktorlardan uzaq durmaqdır. Xəstəliyin müşahidə olunduğu nahiyənin təmiz qalmasını təmin etmək, spirtdən uzaq olmaq, dəri qidalandırıcı kremlərdən istifadə etmək qabarcıqların ağrısını və həssaslığını azaldır. Xəstəliyin şiddətindən asılı olaraq həftələr çəkə bilər. Faktorlar aradan qaldırıldıqdan sonra sağalma prosesi sürətlənir və onun təsiri 4-6 həftə ərzində tamamilə yox ola bilər.
Gül xəstəliyi necə müalicə olunur?
Xəstəlik əlamətləri göründükdən və xəstəlik baş verdikdən sonra müntəzəm olaraq günəş kremindən istifadə etmək vacibdir. İrəliləyən mərhələlərdə ağrıya və iltihabın artmasına səbəb olan gül xəstəliyində mütəxəssis nəzarəti altında ağrıkəsicilər və ya oral antibiotiklər istifadə edilə bilər.
Xəstəliyin təsirləri azaldıqca oral antibiotik müalicəsi dayandırılır və krem müalicəsi davam etdirilir. Hamilə qadınlarda heç vaxt istifadə edilməməlidir. Düşüklərə səbəb ola bilər və həmçinin doğuş qüsurlarına səbəb ola bilər. Allergiya görünməyə başladıqdan sonra qan testləri edilə bilər, allergiya testləri tətbiq edilə bilər və xəstəliyin baş verməməsi üçün qan dəyərləri tarazlıqda saxlanıla bilər.
Yaygın olmasa da, son mərhələdə istifadə edilə bilən cərrahi üsullar da var. 13-cis-retinoik turşusu adlanan bu müalicə tövsiyə edilmir. Tövsiyə edilməməsinin əsas səbəbləri onun yan təsirlərinin kifayət qədər yüksək və təhlükəli olmasıdır.
Gül xəstəliyi kiçik bir xəstəlik olsa da, ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Bu səbəbdən xəstəliyin əlamətləri görünəndə ən yaxın tibb müəssisəsinə müraciət etmək və mütəxəssisə müraciət etmək sağlamlığınız üçün çox vacibdir. Əgər hamiləsinizsə, bu xəstəlikdən müalicə olunmamalı və körpənin və ananın sağlamlığı üçün ən qısa müddətdə müalicəyə başlamalısınız.
Mənbə : Medicalpark
Tərcümə etdi : Aysel Aslanova
