Beyin çipindən daha çox iflic olan xəstələrdə istifadə olunur; Bunlar çox kiçik dizayna malik olan və beynin səthinə yerləşdirilən cihazlardır. Bu cihazlar beyində həyata keçirilən fəaliyyətləri izləmək məqsədi daşıyır.
2016-cı ildə Elon Musk tərəfindən qurulan Neuralink şirkəti ilə tez-tez danışılmağa başlayan beyin çipləri əslində ilk dəfə edilən bir araşdırma deyil. Əksinə, 1960-cı illərdən bəri bu mövzuda çoxlu araşdırmalar aparılıb. Beyindəki fəaliyyətləri izləmək və onları xüsusi əmrlərə çevirmək üçün bu mövzuda ilk araşdırmalar meymunlar üzərində aparılmışdır. Bu gün beyin çipləri ilə bağlı araşdırmalar ümumiyyətlə 1970-ci illərin əvvəllərində ortaya çıxan "beyin-mexanik interfeysi" termini ilə xatırlanır.
Beyin-kompüter interfeysi (və ya neyron idarəetmə interfeysi, ağıl-maşın interfeysi, birbaşa sinir interfeysi, beyin-maşın interfeysi) beyin və kompüter arasında qurulan simli və ya simsiz rabitə texnologiyalarına verilən ümumi addır. Beyin-kompüter interfeysi (yəni, beyin-kompüter əlaqəsi) və kompüter-beyin interfeysi (yəni, kompüter-beyin əlaqəsi) texnologiyalarını birləşdirən sistemlərə beyin-beyin interfeysi də deyilir.
Beyin çipləri hansı məqsədlər üçün istifadə olunur?
28 avqust 2020-ci ildə Elon Musk və dostları canlı izlənilə bilən Neuralink-in beyin-kompüter interfeysi texnologiyasını təqdim etdikləri demo görüş keçirdilər. Bu görüşün əvvəlində məqsədin beyin çipləri sayəsində beyin və onurğa beyni problemlərinin qarşısını almaq olduğu bildirilib. Bunun beyin çipləri ilə bağlı əvvəlki araşdırmalarda da görə biləcəyimiz bir şey olduğunu söyləyə bilərik. Demoda; Yaddaş itkisi, eşitmə və görmə itkisi, iflic, yuxusuzluq, depressiya və həddindən artıq ağrı kimi problemlərin bu texnologiya ilə həll oluna biləcəyi bildirilib.
Hamımız bilirik ki, bütün insanlar yaşlandıqca onların qarşısını ala bilməyəcəkləri sağlamlıq problemləri ilə üzləşirlər. Elon Musk deyir ki, beyin çiplərinin əsas məqsədi bu sağlamlıq problemləri ilə mübarizə aparmaqdır. Qeyd etmək lazımdır ki, beyin çipləri sağlamlıq problemlərinin yaranmasının qarşısını ala biləcək bir faktor olmaqdansa, diaqnoz qoyulmuş problemlərə həll yolları təqdim etməyə fokuslanır.
Beyin çipləri ilə bağlı əvvəlki araşdırmalarda beyindəki fəaliyyətləri izləmək mümkün idi. Yaxşı, implantasiya edilmiş çiplərin köməyi ilə izlənilə bilən səviyyəyə çatdığımız beyin siqnallarını düzəldə bilsək, sağlamlıq problemlərinin qarşısını ala bilərikmi? Elon Musk bunun mümkün olduğunu və gələcəkdə bu araşdırmalarla buna nail ola biləcəyini bildirir.
Əgər beyin çipləri ilə bağlı gələcək tədqiqatlarda beynimizdə baş verən fəaliyyətlər dəqiq başa düşülsə, yalnız beynimizdən istifadə edərək ünsiyyət qura bilərik. Məsələn, iflic olan bir insan əllərindən istifadə etdiyini düşünərək beyninin müəyyən hissələrində siqnallar yarada bilər və bu siqnalları oxuya bilən ağıllı cihazlar və ya protezlər bu düşüncələri hərəkətə keçirə bilər.
Mənbə: BBCnews
Tərcümə etdi:Aytac Musayeva
