Pulun ixtirası və tarixi inkişafı!
Müasir dünyada bir çox ehtiyaclarımızı pulla ödəyə bilərik. Biz dünyanı pulsuz təsəvvür edə bilmirik. Bəs ən mühüm iqtisadi alətə çevrilən pul nə vaxt kəşf edilib? Pul kəşf edilməzdən əvvəl ticarət necə baş verdi? Tarixdə ilk dəfə sikkələrdən kim istifadə edib?
Pul icad olunmazdan əvvəl insanlar ehtiyaclarını ödəmək üçün barterdən istifadə edirdilər. Barter üsulu ilə istədikləri məhsulu əllərində olan, lakin ehtiyacı olmayan bir məhsulla dəyişirdilər. Bununla belə, bu üsulda məhsulların müvafiq dəyərlərini ölçmək çox çətin idi. Zaman keçdikcə midye qabıqları, ağac və qızıl və gümüş kimi qiymətli metallar mübadilə vasitəsi kimi istifadə olunmağa başladı. Burada qarşılaşılan çətinlik ondan ibarət idi ki, alınan metalların çəkisi ölçülməli idi.
Lidiyalılar pulu necə tapdılar?
B.C. 7-ci əsrdə Anadoluda yaşayan Lidiyalılar ilk sikkələrdən istifadə ediblər. 75 faiz qızıl və 25 faiz gümüş qarışığından hazırlanmış elektrik ərintisindən ibarət olan bu sikkənin ixtirası dünyada bir çox hadisələrin dəyişməsinə və sivilizasiyaların inkişafına şərait yaradıb. Sikkə zərb edilərkən qəlibə qoyulan sikkənin üstünə başqa bir zərb qoyulmuş və sonra çəkicləmə prosesi həyata keçirilmişdir. “Zərb” adlanan bu proses həm də pulun zərb edildiyi yerin zərbxana kimi adlandırılmasına səbəb olmuşdur. Lidiyalılardan sonra sikkələrin istifadəsi getdikcə genişləndi və pul çapı dövlətlər tərəfindən güc və suverenlik simvoluna çevrildi.
Sikkələrin daşınmasının çətinliyi, gümüş və qızıldan istehsal olunduğu üçün onların qiymətinin artması alternativ üsulları da meydana çıxarmışdır. Beləliklə, daha ucuz və daşınması asan olan kağız pullar kəşf edildi. Dünyada ilk kağız pullar eramızdan əvvəl hazırlanmışdır. 9-cu əsrdə Çinlilər tərəfindən istifadə edilmişdir. Avropaya kağız pulları təqdim edən Marko Polo idi. Zaman keçdikcə mətbəələrin yaradılması ilə kağız pullardan istifadə getdikcə geniş vüsət aldı. İlk kağız pul 1927-ci ildə Türkiyədə çap olunub.
Hazırda biz banklardan pul çıxarma, depozit, pul köçürmə və ödəniş xidmətlərini alırıq. Artıq pulunuzu idarə etmək üçün banka getməyə belə ehtiyac yoxdur. Mobil bankçılıq sayəsində demək olar ki, bütün əməliyyatlarınızı asanlıqla idarə edə bilərsiniz.
Mənbə: NakitBasit.com
Tərcümə etdi: Aysel Aslanova
