İtaliya haqqında bilməli olduğumuz 10 maraqlı fakt
Cənubi Avropada yerləşən İtaliya qərb mədəniyyətinin formalaşdığı məkan kimi əsrlər boyu incəsənət, memarlıq və mədəniyyət baxımından dünya ölkələrinə təsir etmiş, intibah dövrünün başlanğıc nöqtəsi kimi yaddaşlarımızda daha çox yer almışdır. Çoxsaylı abidələri və sənət əsərləri ilə YUNESKO-nun Ümumdünya irs siyahısında birinci yerdə olan İtaliya, italyanlar tərəfindən "gözəl ölkə" mənasını verən Bel Paese olaraq təyin olunur. Bölgəyə görə fərqlənən ləhcə və mədəniyyətləri, ləzzətli yeməkləri, dünyaca məşhur şəhərləri, zəngin tarixi, isti iqlimi və mehriban insanları ilə ölkəyə gələnlərin ən populyar turizm dayanacaqlarından birinə çevrilib.
1-Made in Italy
Dünyada tanınan Made in Italy brendi 1980-ci ildən İtaliyada dörd sektorda istifadə olunur: moda, qida, mebel və maşınqayırma. Beynəlxalq platformalarda, bir çox sektorda məşhur brendlərə ev sahibliyi edən ölkənin Chrysler, General Electric, IBM və Exxon Mobil kimi bir çox Amerika şirkətinin də mərkəzi var.
■ Qida sənayesində: Makaronları ilə məşhur olan Barilla, Nutella və Kinder kimi şokolad və digər qənnadı məmulatlarının istehsalçısı Ferrrero dünyaca məşhur kofeləri ilə Illy və təbii mineral su markası olan San Pellegrino.
■ Dünya moda sənayesinin formalaşmasında rol oynamış brendlər: Armani, Bulgari, Dolce&Gabbana, Moschino, Max Mara, Valentino, Prada, Versace, Gucci, Roberto Cavalli, Ferragamo, Fendi, Benetton.
■ Mebel və məişət texnikasında: De'Longhi, Indesit Company, Artemide, Linea Italia.
■Maşınqayırma sahəsində: Alfa Romeo, Lamborghini, Maserati, Ferrari və Ducati Made in Italy etiketi ilə ən məşhur brendlərdir.
2-Ən uzun italyan sözü və ən çətin uşaq bağçası
İtaliya haqqında bir az da olsa bilənlər, ölkədə danışılan italyan dilinin dünyanın ən romantik və gözəl dillərindən biri olduğunu təxmin edə bilərlər. Latın mənşəli dilə ən yaxın dil olaraq görülən italyan dili müasir latın adlandırılsa da, dil Boccaccio, Dante və Petrarch sayəsində günümüzə qədər gəlib çatmışdır. İtaliyanın incəsənət, sevgi və cazibə dili kimi tanınan italyan dili ilə yanaşı, ölkədə alman, fransız, yunan, alban və katalan kimi 12 azlıq dili var.
● İtalyan dilində ən uzun söz : Bu, 26 hərfdən ibarət olan precipitevolissimevolmente sözüdür və "son dərəcə tez" mənasını verir.
● Ən çətin uşaq qafiyəsi: O, trentatre trentini entrarono və Trento tutti və trentatre trotterellando kimi qeydə alınıb.
3-İtaliya polis idarəsi və Lamborghini
Ölkədə 4 təhlükəsizlik təşkilatı var: Polizia di Stato, Carabinieri, Guardia di Finanza və Polizia Municipale. İtaliyada tələbə olmağı düşünənlərin, xüsusən də Romada qarşılaşacaqlarına çox təəccüblənməmələrini tövsiyə edirik. Eyni zamanda çox qəşəng formaları ilə diqqət çəkən polis qüvvələri son illərdə dünyanın ən sürətli Lamborghini markalı polis avtomobilləri ilə adından söz etdirib. Xüsusilə avtomobil oğurluğuna qarşı istifadə edilən vasitələr transplantasiya üçün təcili orqan daşınması kimi əməliyyatlarda da xidmət edir.
4-Sağlam və uzun ömrün sirri
İtaliyada həyat səviyyəsi yüksək olsa da, son illərdə immiqrasiya hesabına artan əhali 60 milyonu keçib. Avropa Birliyi ölkələri arasında əhali sıxlığının ən yüksək olduğu ilk 5 ölkə arasında olmasına baxmayaraq, İtaliya yüksək doğum nisbətləri və nisbətən aşağı ölüm nisbətləri ilə diqqət çəkir. Yeni doğulan körpənin orta ömrünün 80 il olduğu təxmin edilsə də, ölkə daxilində qəbul edilən zeytun yağı, meyvə, tərəvəz, yağsız ət və balıqların uzun və sağlam həyata böyük təsiri var.
5-İtaliya fəvvarələri
İtaliyada tələbə olmaq istəyənlər üçün ölkədə saysız-hesabsız tarixi fəvvarələr var ki, onlardan ən məşhuru Romadakı Trevi fəvvarəsidir. Aşiqlər Bulaqı olaraq tanıdığımız və özünəməxsus memarlığı ilə ölkəyə gələnlərin ilk ziyarət etdiyi fəvvarəyə arzu edərək atılan pulun gündəlik cəmi 3000 € civarındadır. Bədbəxtliyin qarşısını alıb Romaya qayıtmağa ümid edənlərə əlavə olaraq, ölkədəki fəvvarələrə atılan pullar hökumət tərəfindən Qırmızı Xaç və yerli xeyriyyə təşkilatlarına bağışlanır. Təkcə Romada 50 böyük və yüzlərlə kiçik tarixi fəvvarə var və onlar yayda soyuq axan suyu ilə ölkəyə gələnlərə sərinlik bəxş edir.
6. Ruh yoldaşınızla görüşmək üçün əla yer
Hər il milyonlarla insan unikal memarlığı, incəsənəti və mədəniyyəti olan bu ölkəyə səfər edir. İtaliya dünyanın ən romantik yerlərindən biri olmaqla yanaşı, Şekspirin bir çox əsərinə də ev sahibliyi edib. Xüsusilə Romeo və Cülyettanın böyük sevgi hekayəsinin yaşandığı Verona şəhəri ölkəyə gələnlərin ilk görmək istədikləri yerlərdən biridir. Romantika ilə dolu ölkədə öz həyat yoldaşını tapmaq və ya aşiq olmaq üçün İtaliyaya səfər edənlərin ümidləri də mütəxəssislər tərəfindən araşdırılıb. Ölkədə ruh yoldaşınızla görüşməsəniz belə, İtaliyada sevəcəyiniz gözəl və füsunkar yerlər tapacağınıza zəmanət verə bilərik.
7-Dünyanın ən böyük şərab istehsal edən ölkəsi
İtalyan mədəniyyəti ilə bütövləşən şərab istehsalının mənşəyi qədim dövrlərə gedib çıxır. Bu gün, əsasən Toskana və Siciliya bölgələrində üzüm bağları olan ölkə, ən yaxşı şərabları arasında Barolo, Brunello və Chianti kimi adlara malikdir və dünyanın ən böyük şərab istehsal edən bölgəsi olaraq Fransa ilə tez-tez rəqabət aparır. Ölkədə şərab istehsalı sayəsində üzüm bağları və şərab dequstasiyası səfərləri ciddi gəlir mənbəyi olsa da, İtaliyada tələbə olmaq və şərabçılıq təhsili sahəsində karyera qurmaq istəyənlər üçün də çoxlu imkanlar var. 2008-ci ildə ölkənin Alban bölgəsində keçirilən üzüm bayramı zamanı Məryəm fəvvarəsindən axması planlaşdırılan şərab texniki nasazlıq səbəbindən şəhərin su şəbəkəsinə qarışıb və şərab bütün evlərdən bir müddət su əvəzinə axıb.
8-Qalileyin barmağı
1500-cü illərdə İtaliyanın Piza şəhərində anadan olmuş astronom, fizik, riyaziyyatçı və filosof Qalileo bu gün müşahidə astronomiyasının atası və müasir fizikanın banisi kimi tanınır. Katolik kilsəsi onu sağlığında dünyanın İncilin əksinə olaraq fırlandığını deyərək xaric edib və ömürlük həbs cəzasına məhkum etdirib, kitabları isə 1978-ci ilə qədər qadağan olunmuş siyahıda qalıb. Ölümündən sonra bir yerdən başqa yerə daşınan bədənindən kəsilən sağ əlinin orta barmağı bu gün Florensiyada Qalileo Elm və Tarix Muzeyində sərgilənir.
9 - Perili Poveglia adası
İtaliya ilə bağlı maraqlı məlumatlar arasında perili ada kimi tanınan Poveglia xüsusi yer tutur. 1576-cı ildə İtaliyada vəba epidemiyası zamanı minlərlə cəsəd adaya aparılaraq, Venesiya ilə Lido arasında kiçik bir ada olan Poveqliyada yandırıldı. Eyni zamanda 150 mindən çox qoca, uşaq və gənc taun xəstəliyinə tutulduğu üçün adaya göndərilib və orada ölümə buraxılıb. 1990-cı illərdə adada tikilmiş ruhi xəstəxanada bir həkimin dəlicəsinə işgəncələr verərək xəstələrinin ölümünə səbəb olması və cəsədinin zəng qülləsində asılmış və yandırılmış vəziyyətdə tapıldığı da şayiələr arasındadır. Yaxınlıqdakı Venesiyalı balıqçılar tez-tez gecələr adanın ətrafında dolaşan pərilərdən və zəng qülləsi olmasa da eşitdikləri zəng səsindən danışırlar. Qeyd edək ki, adaya giriş İtaliya hökuməti tərəfindən qadağan edilib.
10-Akademik dərəcəsi olan ilk qadın Elena
İtaliyada tələbə olmaq istəyənlər üçün qeyd etmək lazımdır ki, Avropanın ən qədim fəaliyyət göstərən və 1088-ci ildə əsası qoyulmuş təhsil müəssisəsi olan Bolonya Universiteti yerləşir. Dünyanın ən qədim 10 universiteti sırasına daxil olan Neapol Universiteti, Padua Universiteti və Siena Universiteti İtaliyada yerləşir. Elena Cornaro Piscopia, 1678-ci ildə bir universitetdən rəsmi akademik dərəcə alan ilk qadın, doktorluq dərəcəsinə malikdir və Padua Universitetini bitirmişdir. Riyaziyyat, fəlsəfə və ilahiyyatı öyrənən Yelena, İvrit, ərəb və latın dillərini bildiyi halda, fəlsəfə doktoru dərəcəsi alıb və universitetdə riyaziyyatdan dərs deməyə başlayıb. Nyutonun dövründə yaşamış akademik 38 yaşında vərəm xəstəliyindən dünyasını dəyişib.
İtaliya haqqında bunları bilmək faydalı olardı :
● Kanallar şəhəri kimi tanınan və qara gondolları ilə məşhur olan Venesiyada 417 körpü var.
● İtaliyada 13 uğursuz rəqəm deyil. Otel mərtəbələrində və ya otaq nömrələrində 17 rəqəmini tapa bilməzsiniz.
● Ölkədə yerləşən San Marino dünyanın ən qədim respublikasıdır.
● İtalyanların üçdə biri heç vaxt internetdən istifadə etməyib.
● İtaliyada qızğın futbol azarkeşlərinə tifosi, yəni tif daşıyıcısı deyirlər.
● Ölkədə ictimai yerlərdə ətək geyinən istənilən kişi həbs olunacaq.
● Sahibinin ölümündən sonra qanuni varis kimi qəbul edilən pişik 13 milyon dollar sərvət əldə edib.
● 30-35 yaş arası subay italyan kişilər ailələri ilə yaşamağa üstünlük verirlər.
● İlk espresso maşını 1884-cü ildə Angelo Moriondo tərəfindən icad edilmişdir.
● İlk fortepiano 1698-ci ildə Bartolomeo Cristofori tərəfindən hazırlanmış və skripka, gitara və orqan da daxil olmaqla bir çox musiqi alətləri İtaliyada icad edilmişdir.
● İlk balet tamaşası 15-ci əsrdə Ketrin de Medici tərəfindən təqdim edilmişdir.
● Vatikan dünyanın ən kiçik şəhər dövlətidir.
● İtaliyada hələ də aktiv olan Etna, Vezuvi və Stromboli vulkanları var. Hər üç vulkan son 100 ildə bir dəfə püskürüb.
Mənbə : hotcourses-turkey. com
Tərcümə etdi : Aysel Aslanova
