İlk türk qadın sənətkarlarından biri olan Hale Asaf 1905-ci ildə İstanbulda anadan olub. İstanbul Gözəl Sənətlər Akademiyasında Ömər Adil Bəy və Feyhaman Durandan rəsm dərsləri aldı. Akademiyanı bitirdikdən sonra Parisə (1927) getdi və burada Matisse və Raul Dufi kimi sənətkarların əsərlərindən istifadə etdi. Türkiyəyə qayıtdıqdan sonra Bursada rəsm öyrətdi və 1929-cu ildə Ankara Etnoqrafiya Muzeyində ilk sərgisini təşkil etdi.
Gözəl Sənətlər Birliyinin sərgilərini ziyarət etdikdən sonra, ayrı bir sənətçi qrupunun sənət konsepsiyasını mənimsəyərək Türkiyədəki yeni Post-İmpressionizm nümayəndələrindən biri oldu. 1930-cu ildə Parisdə, çətin şəraitdə, dolanışıq çatışmazlığı ilə mübarizə apararaq (zaman-zaman sərgilərdə liderlik funksiyalarını yerinə yetirmiş və ya sənət jurnalları üçün məqalələr yazmışdır) rəsm çəkməyə davam etdi. Məşhur payız sərgilərində də iştirak etdi. Ancaq gənc yaşında vəfat etdi.
Qısa ömrünün əhəmiyyətli bir hissəsi Parisdə keçsə də, sənətkarın o dövrə aid əsərləri sözün əsl mənasında bilinmir. Beləliklə, sənətkarın şəxsiyyətini əks etdirən rəsmləri İstanbul rəssamlıq və heykəltəraşlıq muzeyində saxlanılan rəsmlərlə məhdudlaşır (bunlar əsasən Akademiyadakı tələbəlik illərinin və dərs dediyi Bursa dövrünün əsərləridir).
Xüsusilə, Bursa evlərinə həsr olunmuş mənzərə rəsmlərində özünü bacarıqlı bir sənətkar kimi göstərdi. Portret rəsmləri də möhkəm təşkilatçılıq və dəyişməz bədii zövqlə seçilir.
Kubist və konstruktivist anlayış eyni nəslin digər sənətkarları kimi sənətkarın yaradıcılığına da təsir etdi. Ancaq Hale Asaf, müxtəlif təsirlərini sintez etməyi bacaran bir sənətkardır. Mihri Müşfiq, Mufide Kadri və Melek Cəlal Sofu kimi tez-tez yarı akademik, yarı impressionist Türk qadın sənətkarlarının ilk nəslinin səyləri Hale Asafın şəxsiyyətində yeni və dinamik bir mərhələyə çatdı.
Mənbə: istanbulsanatevi
Tərcümə etdi: Aysu Əsədova
