Edam dövlətin cinayətə cavab olaraq məhbusun həyatına son qoymasıdır. Ölüm cəzası olaraq da bilinən edam, tarix boyu əksər cəmiyyətlər tərəfindən istifadə edilmişdir.
Edam cinayəti cəzalandırmaq və siyasi və dini mübahisələri yatırmaq üçün istifadə olunurdu. Tarixən ölüm hökmləri ictimai yerlərdə çox vaxt işgəncələrlə müşayiət olunurdu.
Bu gün bir çox ölkələrdə edam tətbiq olunur. Bununla belə, ölüm hökmünə beynəlxalq etirazlar artır. Avropa İttifaqı, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatlar ölüm hökmünün ləğvinə çağırır.
Türkiyədə ölüm hökmü 1984-cü ildə ləğv edilib. Lakin 2017-ci ildə 15 iyul dövlət çevrilişinə cəhddən sonra ölüm hökmünün bərpası ilə bağlı müzakirələr başlayıb.
Ölüm hökmünün tətbiqi çox müzakirə mövzusu olub. Ölüm hökmünün tərəfdarları iddia edirlər ki, ölüm cəzası çəkindirici təsir göstərir və cinayətin qarşısını alır. Ölüm hökmünün əleyhdarları ölüm hökmünün qeyri-insani olduğunu və cinayətin qarşısını almağa kömək etmədiyini iddia edirlər.
Ölüm hökmü dünyada ən mübahisəli məsələlərdən biridir. Ölüm hökmünün tətbiqi həm etik, həm də hüquqi baxımdan mübahisəlidir.
Ölüm cəzası dövlətin ən ağır cəzalarından biridir. Ona görə də edamların ictimaiyyətin diqqəti ən az olduğu yerdə həyata keçirilməsinə üstünlük verilir. Səhər saatlarında insanların çoxu yatdığı üçün edamlar daha az diqqət çəkir.
Edamlar da məhbuslar üçün çox çətin və travmatik təcrübədir. Səhər edamlarının həyata keçirilməsi məhbusların ailələrinə və yaxınlarına bu prosesi daha az gərgin şəkildə yaşamağa kömək edir.
Mənbə: orduyorum.com
Tərcümə etdi: Sevil İsmayılova
