Çox adam şüşənin, əslində, necə hazırlandığını və bu materialın istehsalının nüanslarını bilmir. Dərhal deyək ki, bu proses heyrətamizdir və uzun bir tarixə malikdir. Hər gün şüşə bizə təbii işıq və təmizlik hissi bəxş edir. Bu gün biz şüşə və onun xüsusiyyətləri ilə bağlı ən populyar sualları qaldıracaq və təhlil edəcəyik.
Şüşə istehsalına nə daxildir?
Şüşə xüsusi incə disperslənmiş və SiO2 ilə zənginləşdirilmiş kvars qumundan hazırlanır.Maqnit ayırıcılar şüşənin xüsusiyyətlərinə təsir edə biləcək metalları qumdan çıxarır.Kompozisiyaya həmçinin natrium sulfat və ya soda, təbaşir və ya əhəngdaşı, təmiz şüşə parçaları, qalanları müxtəlif əlavələrdir (peqmatit, dolomit, bir az su, aydınlaşdırıcılar və s.).Şüşəyə rəng vermək lazımdırsa, metal oksidləri əlavə edilir (yaşıl - xrom oksidi və mis, mavi - kobalt, bənövşəyi - manqan oksidi, sarı - kükürd və kömür, sarı-qızıl və qalın qırmızı-narıncı - gümüş xlorid və s. .).Kompozisiya bəzən qırıq şüşə və digər komponentləri ehtiva edir.
Şüşə istehsalı necə baş verir?
Əvvəlcə, şüşə əriməsi əriməyə hazırlanır. Maddələr xüsusi sarsıdıcılardan istifadə edərək əzilir. Tərkiblərin düzgün nisbətlərini seçmək üçün hər bir komponent süzülür, qurudulur və yüksək dəqiqlikli elektron tərəzi ilə çəkilir. Bütün materiallar bərabər paylandıqları partiya mikserinə daxil olur.
Yalnız xüsusi istehsalat sobalarında yükün əridilməsi üçün yüksək temperatur (1500-1600 ˚C) əldə etmək mümkündür. Tədricən baloncuklarla doymuş özlü bir kütlə meydana gəlir. Ərimə prosesi zamanı homojen olur: kütlə hərtərəfli qarışdırılır və qalıq qazlar ondan çıxarılır. Aydınlaşdırıcılar əlavə edilir və odadavamlı qarışdırıcılarla qarışdırılır. Eyni zamanda homojenləşmə prosesi başlayır.
Sonra, yaranan kütləni tədricən viskoz vəziyyətə salmaq lazımdır ki, ona forma verilsin - kütlə ərinmiş qalay və qaz-hava atmosferi ilə vannaya göndərilir. Orada temperatur təxminən 1000 ˚С-dir və 600 ˚С-ə düşməlidir.
Şüşə kövrək və mexaniki zədələrə həssas hesab olunur, baxmayaraq ki, onun sıxılma müqaviməti çuqun ilə bərabərdir. Şüşə temperləşdirmə, ion mübadiləsi, kimyəvi və termik emaldan istifadə etməklə daha möhkəm oluna bilər. Belə emal üsulları ilə bütün mikro çatlar aradan qaldırılır ki, bu da tikinti və avtomobil sənayesində, şüşə mebel, vitrin, güzgü, məişət texnikası və s. istehsalında şüşədən fəal istifadə etməyə imkan verir.
Mənbə:samelgosteklo.by
Tərcümə etdi:Leyla Əliyeva
