Qiymətləndirmə sistemi gəlməmişdən əvvəl bu insanların necə qiymətləndirildiyini soruşsanız, onlar oxuduqları fakültə üzrə və qabiliyyətlərinə görə təsnif edilirdilər. Kembric Universitetində özəl olaraq dərs deyən kimyaçı William Farish 1792-ci ildə bir fikir irəli sürdü: "Şagirdlərə qiymət verək".
Qiyməti olan tələbələrin imtahanı belə başladı.
William Farish kimdir?
Hamımızın əziyyət çəkdiyi, təhsil ömrümüz boyu bizi qiymət sisteminə tabe etdirən kimyaçı Uilyam Fariş dövrün ən ağıllı və mədəniyyətli müəllimlərindən biri idi. O, həm də Virciniya Universitetinin qurucusu idi. Kimya müəllimi olduğu müddətdə təhsil sisteminin nizamsız və qeyri-sabit işləməsi onu narahat etməyə başladı.
Müəllimin adı ilə iş tapıb
Qiymətləndirmə sistemindən əvvəlki sistemə görə, şagird məzun olduqda, işəgötürənə t\qdim etdiyi sübut orta bal və ya oxuduğu məktəb deyil, dərs aldığı müəllimin adı idi.
Nə qədər tələbə, nə qədər pul
Bu arada, Uilyam Fariş 1792-ci ildə İngiltərənin Kembric Universitetində fərdi müəllim idi. O dövrdə təhsil sektoru sənaye inqilabının təsiri ilə "parça-parça biznes" məntiqinə əsaslanırdı. Müəllimlər sabit əmək haqqı ilə deyil, tələbələrin sayına görə maaş alırdılar. Beləliklə, daha çox tələbə daha çox maaş deməkdir. Həm də tələbələrlə bir-bir məşğul olmaqdan narahat olmayacaqdı. Bu iki fikrin cazibəsi Farişə bütün həyatımızı qaraldan ideyanı gətirdi- qiymətləndirmə sistemini.
Təhsil sektorunda "ilk sinif" sistemi
Əvvəlcə, sənaye sektorunda istifadə edilən not dalğası təhsil sektoruna da yayıldı. Bir çox tələbələrə dərs deməyə başlayan kimyaçı Uliyam Fariş tələbələrinin performansını qiymətləndirməyə qərar verir, buna görə də yaddaşından daha çox kağızdan istifadə etməyə başlayır. İndi şagird dərsi başa düşüb-bilmədiyi üçün onunla məşğul olmurdu, qiymətləndirmə sistemi sayəsində hər bir şagirdini rahatlıqla izləyə bilirdi.
Mümkün qədər çox tələbə ilə çalışaraq daha çox pul qazanmaq istəyən kimyaçı tanımadığı və məktəbdə oxumayan tələbələrlə işləməyə başlayıb. Bəzi mənbələrə görə, Uilyam Faliş yazılı imtahanın ilk yaradıcısı hesab olunur.
Mənbə: kiderga.com
Tərcümə etdi: Hüseyn İlyasov
