Fotoqrafiyanın tarixi:
Demək olar ki, hamımız şəkil çəkdiririk. Kameralarımız və ya telefonlarımızla hər anı ölümsüzləşdirməyə çalışırıq. Yaxşı, duyğularımızı və anlarımızı sənədləşdirən fotoqrafiyanın nə olduğunu heç düşünmüşükmü?
Fotoşəkil sözü ilk dəfə 1840-cı ildə ingilis John F. W. Herschel tərəfindən istifadə edilmişdir. John yaxın dostu, ingilis alimi Uilyam Henri Foks Talbotun (1800-1877) tətbiq etdiyi yeni üsulla səthdə əldə etdiyi görüntüyə fotoqrafiya adını vermişdi. Fotoqrafiya yarandığı gündən bəri diqqət mərkəzində olub, tarixi ölümsüzləşdirmək və sənədləşdirmək üçün bir vasitə kimi istifadə olunurdu. Dövlət başçılarından tutmuş ictimaiyyətə, sənətçilərdən tutmuş iş adamlarına qədər hər kəs fotoqrafiyanın nə olduğu ilə maraqlanaraq dünyada ilk fotoşəkilləri çəkməyə başladı.
Fotoqrafiya tarixində ilk kamera və fotoşəkillər olduqca diqqətəlayiqdir. Fotoqrafiyanın yaranması iki əsas tarixi inkişafla olmuşdur. Birincisi, səthdə xəyali təsvirin yaradılması. İkincisi, səthdə real görüntü əldə edilməsi.
Fotoqrafiyanın tarixi inkişafında texnologiya ilə səthdə görünən, lakin qalıcı olmayan şəkillərin yerini daimi təsvirlər tutmuşdur. Kameraları inkişaf etdirməyə çalışan tədqiqatçılar müəyyən bir səthdə əks və kölgələri qalıcı etməyə çalışdılar. Bu səylər nəticəsində fotoşəkili müəyyən bir səthdə qalıcı hala gətirərək ilk fotoşəkil ortaya çıxardılar.
Qeyd edək ki, ilk şəklin necə çəkildiyi ilə maraqlananlar üçün bu çox da asan deyildi. Dünyadakı ilk kameranın ölçüsünü nəzərə alsaq, bu sənətin haradan gəldiyi təəccüblüdür. Bəs dünyada ilk şəkil hansıdır? 1816-cı ildə fransız Joseph Nicephore Niepce-nin otağından çəkilmiş təbiət fotoşəkili məlum olan ilk fotoşəkildir.
1838-ci ildə Parisdəki Məbəd Bulvarından Louis Daguerre tərəfindən çəkilmiş bu fotoşəkil insan tərəfindən çəkilən ilk fotoşəkildir. Bu izdihamlı küçənin fotosudur, lakin çəkiliş vaxtı 10 dəqiqədən çox olduğu üçün nəqliyyatın hərəkəti fotoda görünməyəcək qədər sürətli olub. Yeganə istisna sol alt küncdə olan, fotoşəkildə görünəcək qədər uzun müddət ayaqqabılarını cilalayan kişi idi.
1861-ci il ilk rəngli şəkil James Clerk Maxwell tərəfindən çəkilmişdir.
Mənbə: fatihaydemir
Tərcümə etdi: Lamiyə Cənnətzadə
