Salvador Dali əsərləri ilə sürrealizm cərəyanının qabaqcıllarından hesab olunur. O, 20-ci əsrin ən məşhur rəssamlarından biridir. Gerçəklikdən kənar dünya yaradan, xəyallarını gündəmə gətirən rəssamın ən məşhur əsərlərini sizin üçün topladıq.
1) Pəncərədəki qız (1925)
Dalinin əsərləri arasında ən qədim rəsmlərdən biri olan "Pəncərədən baxan qadın" əslində, onun bacısı Anna Maridir. Sürreal rəsmləri ilə diqqət çəkən rəssamın realist rəsmləri çox azdır. Nadir rəsmlərdən biri Dalinin sevimli bacısını çəkərkən özünü xoşbəxt hiss etdiyini göstərsə də, yanılırsınız. Uzun müddətdən sonra rəssam əsərini özü şərh edib. Rəsmdəki dinc mühitin şübhəli bir mühitə çevrilməsi maraqlı bir şərh olacaq. Dali çəkdiyi şəklə baxarkən üzərinə tüpürərək xoşbəxt olduğunu bildirib. Bu nifrətdi yoxsa sevgi?
2) Yaddaşın davamlılığı (1931)
1931-ci ildə çəkilmiş əsər Salvador Dalinin əsərləri arasında ən çox rastlaşdığınız əsər ola bilər. Zamanın axarını oyandıran əsərin müxtəlif şərhləri var. Təbii ki, onun öz əsərini şərh etməsi vacibdir. Dali mənbələrdə əsəri çəkməzdən əvvəl bir müddət danışır. Yuxu ilə oyaqlıq arasındakı bir müddətdə evdə ərimiş pendir və divar saatı ilə qarşılaşdığını qeyd edir. Əsərlərində daha çox xəyallarından istifadə edən Dali üçün bu cür iş maraqlı deyil. Amma bizim üçün belədir. Şəkildəki obyektlərə görə "Yaddaşın davamlılığı" üçün də müxtəlif mənalar çıxarılmışdır. Şəkilin aşağı sol küncündə narıncı saatda olan qarışqaların doğum və ölümdən danışdığı qeyd edilir.
3) Qaynadılmış lobya ilə yumşaq konstruksiya (1936)
Onu da deyə bilərik ki, İspaniyada baş verəcək vətəndaş müharibəsindən əvvəl hazırlanmış proqnoz cədvəlidir. Müharibədən altı ay əvvəl hazırlanmış rəsmdə qaynadılmış paxlanın özü ilə “daxili” münaqişəsini görəcəksiniz. Onun qolları və ayaqları ayrı-ayrı simvollar kimi tablonu əhatə edir.
4) Yanan zürafə (1937)
Ömrü boyu psixoanaliz texnikasına və janrlarına yaxın olan Dali tabloda qadın fiqurunu məhz bu səbəbdən qurur. Psixoanaliz üsulu ilə şüursuz ünsürlərə çatmağın mümkün olduğunu düşünən rəssam insan bədənini gizli çəkməcələrdən ibarət olduğunu təsvir edir. Bu səbəbdən çəkməcələr fiqurun arxasına düzülür. Qadın fiqurunun arxasında yerləşdirilən skelet quruluşu insanların zəif nöqtələrindən danışır. Əsərin adı olan yanan zürafə arxa tərəfdə yerləşir. Dalinin sözlərinə görə, yanan zürafə bir növ “kişi kosmik apokalipsis heyvanı” kimi tanınır.
5) Filləri əks etdirən qu quşları – Balıqları əks etdirən qu quşları (1937)
Dali öz daxilində paranoyya yaşadığı zaman ortaya çıxdı. Buna görə də bu cədvəl üçün çoxlu müxtəlif şərhlər görə bilərsiniz. Şəkildəki üç qu quşu göldə fil kimi əks olunub. Qu quşlarının arxasındakı ağaclar fillərin ayaqlarına bənzəyir. Gölün dibindəki zülmət və yuxarıdakı qu quşlarının sakitliyi maraqlı təzad yaradır.
Mənbə: ceotudent.com
Tərcümə etdi: Fidan Abdullayeva
