Ulduz düşməsi necə baş verir?
Siz aydın səmada gecə səmasını seyr edərkən bir ulduzun müxtəlif rənglərdə və parlaqlıqda olan ulduzların o inanılmaz və möhtəşəm mənzərəsindən bir ulduzun parlaq bir xətt çəkərək sürüşdüyünü, yəqin ki, görmüsünüz. Bu arada, böyük ehtimalla, bir arzu tutdun və bu arzunun həyata keçməsi üçün gördüklərini heç kimə demədin. Çünki insanlar arasında ümumi bir inanc var ki, ulduz düşəndə o ulduz sönəcək və arzu edənin arzusunu ölmədən yerinə yetirəcək. Xalq arasında axan ulduz kimi təyin olunan bu hadisənin əslində ulduzlarla heç bir əlaqəsi yoxdur. Ulduzlar Yerdən milyardlarla kilometr uzaqda olan günəşlərdir. Günəş sistemimizdə Günəşin cazibə qüvvələri ilə planetlər arasında ora-bura hərəkət edən saysız-hesabsız meteoritlər var. Yerin yaxınlığından keçərkən qravitasiya sahəsinə daxil olanlar sürətlə atmosferə qərq olurlar. Sürtünmə nəticəsində onlar qızır, yanır və arxalarında parlaq, zolaq kimi iz buraxırlar. Nəhayət, demək olar ki, hamısı payızın son anındakı parıltıdan sonra yox olur. Hər il yer atmosferinə 200 minə qədər, cəmi 15 min ton meteoritin düşdüyü qəbul edilir. Bu hesablamaya görə, Yer kürəsinin kütləsi 4,5 milyard illik ömrü ərzində gələn meteoritlər sayəsində xeyli artmış olmalıdır. Yerə düşən meteoritlərin tədqiqi nəticəsində onlarda Yerdə olmayan yeni element aşkar edilməyib. Atmosferə daxil olduqda yanan və əsasən yoxa çıxan meteoritlərə “meteor”, yerə çatmağı bacaranlara isə “meteorit” deyilir. Dünyamızın böyük hissəsi okeanlarla örtüldüyü üçün yerə çatan meteoritlərin çoxu buraya düşür. Ancaq dünyanın bir çox yerində quruda meteoritlərin yaratdığı izlər və çuxurlar var. Bu meteoritlərdən biri də 25 kiloqramdır və Domaniç yaylasında tapılıb. Dünyada məlum olan ən böyük meteorit Afrikanın cənub-qərbindəki Grootfentein bölgəsində tapılan meteoritdir və onun kütləsi təxminən 80 tondur. Bu günə qədər dünyada 20-yə yaxın insanın meteorit vurması nəticəsində yaralandığı müəyyən edilib. Yəni min illərlə kosmosda milyardlarla kilometr yol qət edən bir daş çox uyğun bir bucaqdan atmosferə girməli, yanmadan yerə çatmalı və başınızın üstünə düşməlidir. Bəxt dediyimiz bu olsa gərək!
Mənbə: Onedio
Tərcümə etdi: Aydan Qasımova
