Təbiətdə çoxlu heyvan növləri var. Bəzi heyvanlar müxtəlif növlərə bölünür. Kərtənkələ bu heyvan növlərindən biridir. Dünyada bir çox kərtənkələ növlərinə rast gəlmək mümkündür.
Kərtənkələlər pullu sürünənlər sinfinə aid heyvan növüdür. Kiçik ölçülərdən başqa, kərtənkələlər də böyük ölçülərdə olur. Deyə bilərik ki, kərtənkələlərin təxminən 6000 növü var.Dünyada rast gəlinən kərtənkələlər müxtəlif növlərə bölünür. Minlərlə növü olan kərtənkələlər soyuq iqlimlərdə yaşaya bilməzlər. Bu səbəbdən onlar adətən səhralarda və ya tropik iqlimi olan bölgələrdə olurlar. Kərtənkələlər arasında iri ölçüdə olan, qayaların arasında sürünən, yerin altında yaşayan, uçan və suda qaçan növlər var.
Əksər kərtənkələlərin 4 ayağı var. Onların bir neçəsinin iki ayağı olduğu halda, ayaqsız kərtənkələ növləri də var. Bəzi kərtənkələlər çox böyükdür. Böyüklərin 5 barmağı və dırnaqları var. Onların əksəriyyətinin köz örtükləri mobildir. Həm də hər hansı bir hücum zamanı quyruqlarını buraxmaq qabiliyyətinə malikdirlər.Təbiətdə təxminən 6000 kərtənkələ var. Bu kərtənkələ növlərindən bəzilərinə aşağıdakılar daxildir:
muncuqlu kərtənkələ; buqələmun; Chuckwalla; basilisk kərtənkələ; səhra iquana; fırfırlı yaxalıq kərtənkələ; dəniz iquanası; geko kertenkelesi
Növlərə görə kərtənkələ xüsusiyyətləri:
1) Muncuqlu kərtənkələ:
Zəhərli kərtənkələ növlərindən biridir. Onlar Meksikada və cənub Qvatemalada yaşayırlar. Buna xallı kərtənkələ də deyilir.
2) Buqələmun:
Buqələmunlar kərtənkələdir. Onun növləri arasında ən məşhurdur. Onlar yerləşdikləri yerdən asılı olaraq rəng dəyişdirmək qabiliyyətinə malikdirlər. Onların ən fərqli xüsusiyyətləri göz hərəkətləri və dilləridir.
3) Chuckwalla:
Amerikada yaşayan kərtənkələ növüdür. İnsanlara heç bir zərəri yoxdur. Onlar səhra iqliminə uyğunlaşıblar. Qış aylarında qış yuxusuna yatırlar.
4) Basilisk kərtənkələ:
Bu kərtənkələyə basilisk kərtənkələ də deyilir. Bu heyvan su üzərində gəzə bilir. Ayaqları suya toxunan kimi barmaqlarını büzərək suyun gərginliyindən istifadə edir. Buna görə də su üzərində qaça bilər.
5) Səhra İquanası:
Səhra iquanası isti iqlimlərdə yaşayır. Onların uzun quyruqları var. Səhra iquanaları ümumiyyətlə boz və ya açıq qəhvəyi rəngdədir.
6) Ruffle Yaxalı Kərtənkələ:
Fiziki görünüşündə baş və boyunda qatlanmış dəri var. Bu dərini təhlükə hiss etdikdə və ya görüş zamanı açır.
7) Dəniz İquanası:
Dəniz kənarında tapılan yosunlarla qidalanan kərtənkələ növüdür. Dəniz sürünən növlərindən biridir.
8) Gecko Kərtənkələ:
Onların sevimli görünüşü var. Bunların bəzi növləri ilana bənzəyir. Uzun müddət yaşayan kərtənkələ növüdür.
Mənbə: Milliyet
Tərcümə etdi: Nailə Hadizadə
