Hamının qəzəbini çıxardığı adam mənasında işlənən qamçılayan oğlan sadəcə ifadə deyil. Sinif fərqliliyindən doğan və tarixin acınacaqlı faktları arasında yerini alan bu ifadənin arxasındakı hekayə sizi təəccübləndirəcək.
Qamçılayan oğlan termininin çox maraqlı tarixçəsi var, hətta çox kədərlidir...
Gələk hekayəyə...
XVI-XVII əsrlərdə gələcək şah və ya sultan kimi yetişdirilən şahzadələr və ya şahzadələr çox ciddi təlim alırdılar. Ona görə də saray əyanlarının, zadəganların övladlarının camaatla qaynayıb-qarışması, onlarla eyni siniflərdə təhsil alması ağlasığmaz idi. Təbii ki, saraylarda, qalalarda, malikanələrdə bu uşaqların yanına ən yaxşı müəllimlər, alimlər gətirilirdi.
Yəni bu təlimlər ən yüksək səviyyəli müəllimlər tərəfindən verilib və uşaqlar ən yüksək keyfiyyətlə təhsil alıblar.
O vaxtlar oxuyan uşaqları döymək adi bir adət idi, amma nəsil-nəcabətdən olan uşaqlara bunu etmək mümkün deyildi. Bu zaman hər bir zadəgan övladı üçün onun yaşına yaxın qamçıçı oğlan seçilir və bəy bədbəxtlik edəndə onun yerinə qamçılayan oğlan döyülür. Aşağı təbəqədən seçilən bu uşağı alicənab uşağın gözü qarşısında döyüblər.
Beləliklə, məqsəd nəcib övladın bir daha səhvə yol verməməsi idi.
Oğlanları qamçılamaqla bağlı qorxulu söz-söhbət yayılıb. Buna görə qamçılayan oğlanları karlardan seçirdilər və ya kar edirdilər ki, təhsildə heç nə öyrənməsinlər.
Şamar oğlanları bəzən xidmət etdikləri şahzadələrlə uzunmüddətli dostluqlar qururlar. Məsələn, İngiltərə kralı I Çarlz (1600-1649) qamçıçı oğlunu ömrü boyu yanında saxladı və 1643-cü ildə onu Dizart Qrafı təyin etdi.
Mənbə: hürriyet.com
Tərcümə etdi: Aytac Musayeva
