İnkişaf etməkdə olan dünyamızda öyrənmə modeli ömürboyu öyrənmə yanaşmasına çevrilib. Çünki inkişaf tempinə ayaq uydurmaq ancaq öyrənməklə mümkündür. Həyat boyu əldə etdiyimiz biliklər davamlıdır və biz bacarıqlarımızı təkmilləşdirmək üçün yeni imkanlardan istifadə edirik. Bu imkanlardan istifadə etmək davamlı öyrənmə tələb edir. İstər fərdi, istərsə də sosial baxımdan tərəqqimiz bundan asılıdır.
Bəs ömürboyu təhsil anlayışı tam olaraq nə deməkdir? Onun bizə verdiyi faydalar nələrdir?
Gəlin bu sualların cavablarına qısaca nəzər salaq.
Ömür boyu öyrənmə nədir?
Ömür boyu təhsil insanların səriştələrinin könüllülük əsasında davamlı inkişafına əsaslanan təhsil yanaşmasıdır. Məktəblərlə məhdudlaşmır; İşdə və evdə həyatın hər sahəsində baş verən və həyat boyu davam edən təhsil fəaliyyətlərini əhatə edir. Məsələn, işdən sonra yeni bir dil öyrənmək üçün onlayn təlim keçən işçinin ömür boyu öyrənmə yanaşması var.
Məktəblər həyatımızın müəyyən dövrünə qədər bizi müşayiət edir. Bununla belə, həyat davam edir və qarşılaşdığımız yeniliklərlə qabiliyyətlərimizin həddini aşmağa imkan verir. Bu məqamda adların bilik və bacarıqlarla əvəzlənməsi təəccüblü deyil. Həm iş dünyasında, həm də şəxsi həyatımızda uğur qazanmağın sirri daim yeni bacarıqlar inkişaf etdirməkdir. Bu, daim inkişaf edən cəmiyyətlərdə öz fərqliliyini təsdiq etmək üçün şərtdir.
Əvvəllər belə bir fikir var idi ki, hər hansı sahədə daha gənc olanlar, yaşca daha təcrübəli olanlardan dərs almalıdırlar. Ancaq bu gün hər an əlimizin altında olan texnologiya imkanları ilə sərhədsiz məlumat mənbəyimiz var. Bacarıqlarımızı daha qısa müddətdə artıra bilərik. Ona görə də hazırda gənc mütəxəssislərin sayı kifayət qədərdir. O qədər ki, biz informasiya cəmiyyətində yaşayırıq ki, yaşlı insanlar gənclərdən çox şey öyrənirlər.
Ömür boyu təhsil formal təhsili də əhatə edən inklüziv öyrənmə modelidir. Onun əsasında məktəb həyatında kəşf olunmayan yeni istedadların kəşfi və məktəbdən öyrənilən biliklərin inkişafı dayanır. Bu, həm də yaş, sosial-iqtisadi vəziyyət və təhsil səviyyəsi kimi amillərdən asılı olmayaraq hər kəsə özünü təkmilləşdirməyə imkan verir. Bunun üçün nəzərə alınacaq ilk şey könüllülükdür. Şirkətlər istedad inkişaf proqramları ilə ömürboyu öyrənmə modelinə töhfə versələr də, öyrənməni qalıcı edəcək fərdi öyrənmə səyləridir.
Texnologiyanın öyrənməyə təsirinə qısaca toxunmaq da faydalıdır. Həyatımıza daxil olan alətlərin, platformaların və məhsulların sayı günü-gündən artır. Başqa sözlə, həyat daha mürəkkəbləşdikcə, onu asanlaşdırmaq üçün yeni bacarıqlar əldə etməliyik. Bu, ömürlük təhsili qaçılmaz edir.
Təcrübə keçmək, xarici dil öyrənmək, şəxsi inkişaf üçün podkastlara qulaq asmaq, onlayn kurs proqramlarında iştirak etmək, idmana başlamaq, peşəkar təcrübə qazanmaq üçün iş yerində könüllü olmaq… Bütün bunları ömür boyu davam edən təhsil fəaliyyətinə misal göstərmək olar.
Ömür boyu öyrənmə niyə vacibdir?
Davamlı öyrənmə anlayışının həm fərdlər, həm də cəmiyyətlər üçün çoxlu faydaları var. İndi cəmiyyətlərdə əl əməyinə əsaslanan iqtisadiyyat deyil, biliyə əsaslanan iqtisadiyyat hökm sürür. Buna görə də, iş dünyasının böyüməsi üçün ixtisaslı və məhsuldar işçi qüvvəsinə ehtiyacı var. Bunun üçün müəssisələr ömür boyu öyrənmə yanaşması ilə işçilərin inkişafını daim dəstəkləməlidir. Beləliklə, işçilər öyrənmə imkanlarını izləyərək bilik və bacarıqlarını təzələyə və peşəkar həyatda özləri üçün etibarlı gələcək qura bilərlər.
Mənbə: zorlu.com.tr
Tərcümə etdi: Rəhimə Cəmilova
