24media.az "İncəsənətin inciləri" rubrikasına Salvador Dalinin məşhur əsəri "Yaddaşın əzmi" ilə davam edir.
"Yaddaşın əzmi" 1931-ci ildə ispan rəssamı Salvador Dali tərəfindən çəkilmişdir. Salvador Dalinin ən məşhur əsərləri arasında əvvəlcə "Yaddaşın əzmi" gəlir.
"Yaddaşın əzmi" Salvador Dalinin maraqlı və tez-tez öyrənilən əsəridir. Yaddaşın əzminin orijinal adı əriyən saatlardır. Sürrealizm nümunələrindən biri olan yaddaşın əzminin əsas məğzi zamanın müqavimətidir. Əsərdə zamanın müqaviməti mövzusu saatların əriməsi ilə izah olunmağa çalışılıb.
Şəkildə saatlar var. Saatların içində yaddaş təyininin əridiyi 4 saat var. Birini milçək, digərini qarışqa aparır və orada insan sifətinə bənzəyən bir cismin olması insanın zamana qarşı heç nə edə bilməyəcəyini göstərir.
Yaddaşın əridiyi saatları çəkən Dali əsərlərində sürreal və ya reallığın əksini təsvir edərək sürrealizm nümunəsi əsər ortaya çıxarıb və bu əsər bu günə qədər gəlib çatıb. Sürrealist əsərlərə aid edilən mənalar realist əsərlərlə müqayisədə zaman-zaman dəyişkən, fərqli mənalara malik olur. Əriyən saatların içində izah edilməsi nəzərdə tutulan yaddaş inadkarlığı, insanın yaddaşını və zamanın qarşısında bildiyi gerçəkliyi günü-gündən itirməsinə işarə edir. Əriyən saatlar bu zaman itkisini vurğulayan detallardan ibarətdir.
Yaddaşın əzmində Salvador Dali insanın zaman qarşısında aciz və təsirsiz olduğunu, insanın sürətlə keçən zamana heç bir şəkildə təsir edə bilməyəcəyini göstərir. Sürrealist bir əsər olan və yaddaşın əzmkarlığından bəhs edən bu tablo fondakı mənzərədən, onun zamana qarşı yeniləşə bilməsindən, eyni zamanda tablonun ortasında ərimiş saatların və dəhşətli insan fiqurunun varlığından bəhs edir.
Yer insanın zamana qarşı məğlubiyyətini simvollaşdırır. Qısaca desək, insanların zaman qarşısında öz reallığını itirməsini təsvir edir. Yaddaşın əzminin mənası da buradan gəlir..
Salvador Dalinin ən məşhur əsərlərindən biri olan “Yaddaşın əzmi” əsəri ilkin adı “Əriyən saatlar” 1932-ci ildə 250 ABŞ dollarına satılıb və 1934-cü ildən Nyu Yorkdakı Milli İncəsənət Muzeyində sərgilənir.
Hazırladı: Gülay Qəribova
