Mənəvi dəyərlərimizi qorumağın ən yaxşı yollarından biri onlar haqqında danışmaqdır. Bu yazını oxuduqdan sonra Qurban bayramı ilə bağlı sizi maraqlandıran və cavab axtardığınız bütün suallara cavab tapacaqsınız.
İslam inancına görə, Qurban bayramı hicri təqvim ilə Zilhiccə ayının 10-dan başlayaraq 4 gün davam edən dini bayram kimi qeyd olunur. Qurban bayramını qeyd etmə prosesi Zilhiccə ayının 9-cu gününə təsadüf edən Ərəfə günü ilə başlayır və daha sonra “Əyyam-ı nəhr” (kəsmə günləri) adlanan üç gün davam edir. Zilhiccə ayının 10, 11 və 12-ci günləri. Qurban bayramı həm də İslam dünyasının hər il Məkkəyə həcc ziyarəti etdiyi vaxtdır.
Qurban kəsmək Allaha şükür etmək və onun varlığına inanmaq üçün edilən bir ibadətdir. Qurban bayramında müəyyən şərtlərə uyğun olaraq heyvanları kəsərək qurban paylayırlar. Bəşər tarixi qədər qədim bir ibadət olan qurban kəsmə ilahi dinlərin ən mühüm ibadətlərindən biri hesab olunur.
Qurban bayramı hicrətin ikinci ilində başlayıb. Qurban kəsmək adəti İbrahimlə oğlu arasında başlayır. Hz. İbrahim bir gün evində yatarkən yuxuda görür ki, oğlu İsmayılı qurban kəsir. O, oğluna yuxusunu demədən kəndir və bıçaq almasını deyir. Daha sonra ev təsərrüfatı üçün dərədən odun yığacaqlarını izah edir. Ata və oğul vadiyə doğru gedərkən şeytan Hz. İbrahimin hüzuruna çıxır və Allahın bu əmrini yerinə yetirməsin deyə onu qorxutmağa çalışır. Amma Hz. İbrahim bu oyuna inanmır. Sonra ata oğluna deyir: “Yuxuda səni Allaha qurban verirdim”. Yuxusunu izah edir. Oğlu bu vəziyyətdə cavab verir: “Ata, sənə əmr olunanı et! Məni qurban vermək istəyəndə məni kəndirlə bərk-bərk bağla. Məni uzadanda üzüstə uzat, alnımı yerə qoy. Üzümə baxanda ürəyin tap gətirməz və qorxuram ki, bu vəziyyət Allahın sizə əmr etdiyi şeyi etməyə mane ola bilər!”
Hz. İbrahim oğlunu qurban kəsməyə hazırlaşarkən Allah buyurdu: “Ey İbrahim! Yuxuya sadiq oldun, oğluna kəsəcəyin qurban budur, onu kəs!”
Qurban kəsmək adəti bu günədək bu dini dəyərlə qorunur. Kasıbların da nəzərə alındığı, birlik və həmrəyliyin gücləndiyi dini bir bayramdır. Qurban kəsilən ətlərin ehtiyacı olanlara paylanıldığı bayramdır. Bu prosesi həm sevinclə, həm də mənəvi hisslərlə qeyd etmək lazımdır. Eyni zamanda, qurban kəsilərkən heyvana əzab verməmək, incitməmək, tez hərəkət etmək vacibdir. Qurban bayramında kəsilən qurbana udhiyye, ziyarət zamanı kəsilən qurbana isə hedy deyilir.
Qurban kəsmə şərtlərini yerinə yetirənlər, ilk növbədə, ətrafdakı imkansızları düşünməlidirlər. Qardaşlıq və birliyin simvolu olan Qurban bayramı əməkdaşlığın ən çox təcəssüm olunduğu dövrdür.
Qardaşlıq və birlik ilin hər günü, hər anında xatırlanmalıdır. Səhih hədis mənbələrindəki rəvayətlərdə Hz. Peyğəmbər qurban bayramında Allah yanında ən sevimli ibadətin qurbanlıq olduğunu, kəsilən qurbanın, qurbanlıq heyvanın buynuz və dırnaqları da daxil olmaqla hər şeyin Allah tərəfindən qəbul olunacağını bildirmişdir.
Qurban kəsmə İslam dini baxımından əhəmiyyətli bir ibadət və simvolik bir əməldir. İslam inancına görə, qurban İbrahim peyğəmbərin Allaha təslimiyyətini və imanını simvolizə edir. Qurban kəsimi aşağıdakı əsas səbəblərə görə aparılır:
İbadət etmək
Qurban kəsmək müsəlmanların Allaha etdiyi dualardan biridir. İbadətdən məqsəd Allaha yaxınlaşmaq, ona itaət etmək və Allaha təslim olmaq kimi görünür.
İman və təslim
Qurban İbrahimin tam təslim olduğunu və Allahın əmrinə iman etdiyini xatırladır. Müsəlmanlar İbrahimin də göstərdiyi kimi Allahın əmrlərinə itaət, təslim və sədaqət baxımından nümunə götürməyə çalışmalıdırlar.
Paylaşma və həmrəylik
Qurban kəsmək müsəlmanlar arasında həmrəylik, əməkdaşlıq və paylaşma hissini gücləndirir. Qurbanlıq heyvanın əti kasıblara paylanmalıdır. Bu, zənginlərin sərvətini paylaşaraq cəmiyyətdəki balanssızlığı azaltmaq məqsədi daşıyır.
Xeyriyyə və şərəf
Qurban sədəqə vermə üsuludur. Müsəlmanlar qurban kəsməklə Allahın ruzisini və mükafatını qazanmaq üçün xeyriyyə işləri görürlər. Sədəqə vermək fərdi və ictimai xeyriyyə işlərinə töhfə vermənin ifadəsidir.
Mənbə: Nefis yemek tarifleri
Tərcümə etdi: Nuran Əhmədzadə
