Xüsusilə yay və payız aylarında təbiətdə artan zəhərli göbələklərin xalqın sağlamlığını təhdid etdiyini bildirən Yeditəpə Universitetinin rektor müavini və Əczaçılıq Fakültəsi Əczaçılıq Toksikologiyası kafedrasının müdiri Prof. Dr. Əhməd Aydın əhəmiyyətli xəbərdarlıqlar etdi.
Zəhərsiz göbələyi seçməkdə ekspertin belə çətinlik çəkəcəyini bildirən Prof. Dr. Ahmet Aydın, “Ümumiyyətlə, göbələklər təbiətdə yağışın çox olduğu erkən yay və payız dövrlərində görünür. Havalar isindikcə insanlar təbiətdə daha çox vaxt keçirməyə başlayırlar. Ona görə də zəhərlənmə halları artır. Hətta insanlar “mən göbələk bilirəm, zəhərli yemirəm” deməsələr də, mütəxəssislər də yanıla bilər. Ona görə də göbələkdən zəhərlənmənin qarşısını almağın yolu təbiətdən topladığınız göbələkləri yeməməkdir. Əgər göbələk yemək istəyirsinizsə, bazarlarda yetişdirilən göbələkləri alıb istehlak edəcəksiniz. Göbələklərin zəhərini bişirməklə, doğramaqla və duzlandırmaqla məhv edə bilməzsiniz. Göbələk zəhərini heç bir şəkildə məhv edə bilməzsiniz” dedi.
prof. Dr. Aydın, “Burada ən kritik məsələ zəhərli göbələkləri yedikdən sonra dərhal simptom verməmələridir. Göbələk zəhərlənməsi məkrlidir, dərhal baş vermir. Təxminən 16 saatdan sonra öldürən göbələyin əlamətləri görünür. Bu səssiz müddətdən sonra ürəkbulanma, qusma, mədə ağrısı, ishal çox aqressiv şəkildə görülür. Bədən indi zəhərlənib, müalicə gec başlayır. Dərhal əlamətlər göstərsələr, şanslıdırlar, xəstəxanaya gedib müalicə ala bilərlər”.
Xəstənin yediyi göbələk miqdarının, yaşı və sağlamlıq vəziyyətinin kritik əhəmiyyət daşıdığını vurğulayan Prof. Dr. Aydın, “Xəstəxanalarda yaxşı müalicə olunarsa, xəstəni xilas etmək olar. Ancaq yeməli göbələklərin miqdarı da çox vacibdir. Çox istehlak edilən göbələk zəhərlənməsindən sonra müalicəsi çətinləşir və bəzən hətta qaraciyər transplantasiyasına qədər uzanan bir proses olur. Bundan əlavə, xüsusi bir dərman yoxdur. Burada önəmli olan yeyilən miqdarı, xəstənin sağlamlıq vəziyyəti və yaşıdır, təəssüf ki, hər il ölümlə nəticələnən hallara rast gəlirik.
Bəzən spirtlə istifadə edilən göbələklərin qarşılıqlı təsir göstərərək zəhərlənə biləcəyini ifadə edən Prof. Dr. Aydın, “Bu göbələklər mürəkkəb rəngdədir, insanlar onları yeyəndə pis olur. Amanita kimi zəhərli deyil, amma diqqətli olun. Xüsusilə göbələklərin çox olduğu dövrlərdə əhalinin sağlamlığı üçün çalışan qurumlar və orqanlar bu mövzuda cəmiyyəti məlumatlandırmalıdır. Çünki bişmiş yeməkdən bütün ailə təsirlənir. "Hər il ölüm halları ilə qarşılaşırıq" dedi.
Mənbə: HaberTürk
Tərcümə etdi: Xədicə Cabbarlı
