Atlantik okeanında 3800 metr dərinlikdə yerləşən Titanikin ilk tam ölçülü rəqəmsal skanı dərin dəniz xəritəsindən istifadə edilməklə yaradılmışdır. Bu skan bizə bütün gəminin unikal 3D görünüşünü suyun altında olmadığı kimi görməyə imkan verir. Beləliklə, 1912-ci ildə batan nəhəng gəminin başına gələnləri dəqiq anlamaq imkanımız oldu.
Sauthemptondan Nyu-Yorka ilk səyahətində Titanik aysberqə çırpılaraq batdı. Bu hadisədə 1500-dən çox insanın öldüyü məlumdur.
Titanik analitiki Parks Stephenson BBC News-a deyib: "Gəmi ilə bağlı hələ də cavablandırılmalı suallar və fundamental suallar var". O deyir ki, yeni 3D model "Titanik hekayəsini fərziyyələrə deyil, sübuta əsaslanan araşdırmaya yönəltmək üçün ilk böyük addımlardan biridir".
“Titanik”in qalıqları ilk dəfə 1985-ci ildə aşkar ediləndən bəri geniş şəkildə tədqiq edilib. Lakin gəmi o qədər böyükdür ki, dərinliyin qaranlığında kameralar bizə ancaq çürüyən hissələrin anlıq görüntülərini göstərə bilirdi və biz heç vaxt gəmini bütövlükdə görə bilmirdik. Yeni skaner gəminin qalıqlarını bütövlükdə çəkir və Titanikin tam görünüşünü ortaya qoyur.
Skan 2022-ci ilin yayında dərin dəniz xəritəçəkmə şirkəti olan Magellan Ltd və layihə haqqında sənədli film hazırlayan Atlantic Productions tərəfindən həyata keçirilib. Uzaqdan mütəxəssislər qrupu tərəfindən idarə olunan dalğıclar 200 saatdan çox vaxt sərf edərək gəminin uzunluğunu və enini araşdırıblar. Tam 3D rekonstruksiya yaratmaq üçün hər tərəfdən 700.000-dən çox foto əldə ediblər.
Ekspedisiyanın planlaşdırılmasına rəhbərlik edən Magellandan Gerhard Seiffert bildirib ki, bu, onun indiyə qədər həyata keçirdiyi ən böyük sualtı dərinləşdirmə layihəsidir: "Demək olar ki, 4000 m dərinlik bir problemdir və ərazidə axınlar var. Bizə toxunmağa icazə verilmir. Qəzaya zərər verməmək üçün hər hansı bir şey. Və digər problem hər kvadrat santimetrin xəritəsini çəkməli olmanızdır. Siz hətta dağıntı sahəsi kimi maraqsız hissələri də xəritələşdirməlisiniz, lakin bütün bu maraqlı obyektləri bir-birindən ayırmaq üçün ona ehtiyacınız var".
Skan həm gəminin miqyasını, həm də pərvanələrdən birinin seriya nömrəsi kimi bəzi xırda detalları göstərir.
İndi pas stalaktitləri ilə örtülmüş kaman gəminin itirilməsindən 100 il sonra hələ də tanınır. Üst tərəfdə qayıq göyərtəsi yerləşir, burada açıq çuxur bir zamanlar böyük pilləkənin dayandığı boşluğa nəzər salır.
Gəmidəki əşyalar, o cümlədən bəzəkli metal parçalar, heykəllər və açılmamış şampan şüşələri ətrafdakı dağıntı sahəsinə səpələnmişdir. Şəxsi əşyalar, o cümlədən çöküntü üzərində səpələnən onlarla ayaqqabı görülür.
Uzun illər “Titanik”i tədqiq edən Parks Stivenson skanerləri ilk görəndə heyrətləndiyini deyib: “Bu, gəminin qəzasını dalğıcdan heç vaxt görmədiyiniz şəkildə görməyə imkan verir və bütün gəmini görə bilərsiniz. Qəza, onun konteksti və perspektivi. İndi isə onun sizə göstərdiyi qəzanın əsl vəziyyətidir..."
Stivenson həmçinin düşünür ki, skanların tədqiqi 1912-ci ildə Titaniklə baş verənlərlə bağlı yeni fikirlər əldə edə bilər: "Biz aysberqlə toqquşmanın xarakterini həqiqətən başa düşmürük. Onun yerə dəyib-düşmədiyini belə bilmirik. bütün filmlərdə göstərildiyi kimi sancaq tərəfi - aysberqin üzərinə düşə bilər".
Mənbə: Chip.com.tr
Tərcümə etdi: Amin Həsənli
