İnsan adasında Vikinq dövrünə aid gümüş külçə tapıldı

İnsan adasında tapılan gümüş külçənin Vikinqlər dövründə mal və xidmətlərin qarşılığında istifadə edildiyi düşünülür.

Manx National Heritage tərəfindən edilən açıqlamaya görə, Con Smart adlı şəxs Şimali İrlandiya ilə İngiltərə arasında İrlandiya dənizində yerləşən adada 1000 illik, barmaq boyda metal parçası aşkar edib. Adanın Xəzinə Aktı 2017-yə əsasən, Smart artefaktı Manx Milli İrsinə buraxdı və o, onu adanın Sorğu Məmuruna təhvil verdi. İstintaq prokuroru təxminən 11 qram ağırlığında olan metal parçanı “milli sərvət” elan edib. Bu aşkarlama kimyəvi imzaları aşkar edən X-ray flüoresansından və kimyəvi tərkib haqqında məlumat verən elektron mikroskopiyadan istifadə edərək gümüş analizinə əsaslanırdı. Təhlil Liverpul Universiteti və Manks Milli İrsi tərəfindən aparılıb. Açıqlamaya görə, nəticələr çubuğun yüzdə 88 gümüş olduğunu təyin etdi. (Qanunvericiliyə görə, tərkibində ən azı 10 faiz qiymətli metal olan və izlənilə bilən sahibi olmayan istənilən artefakt milli sərvət sayılır). Külçələr vikinqlər üçün ümumi pul vahidi idi, mal və xidmətlər üçün ödənişdə gümüş sikkələri əvəz edirdi. Manks Milli İrsinin arxeologiya üzrə kuratoru Allison Foks, "Bu kimi külçələr Vikinq dünyasında ticarət üçün istifadə olunurdu" dedi. “Külçələr gümüş tərkibini təmin etmək üçün çəkilmiş və sınaqdan keçirilmiş və Vikinqin ehtiyac duyduğu hər şeyi almaq üçün tamamilə və ya qismən istifadə edilmişdir. Onlar transsərhəd valyuta idi." Gümüş Vikinqlər dövründə ən çox yayılmış valyuta forması idi və külçə o zaman sahibinə təxminən 200 funt sterlinq dəyərində ola bilərdi, Fox deyir. Bu, İnsan adasında Vikinq dövrünə (793 – 1066) aid gümüşün ilk dəfə aşkarlanması deyil. 2021-ci ildə bir şəxs “gümüş” funksiyasını yerinə yetirən 87 sikkə və 13 kəsilmiş gümüş qol üzükləri və ya müxtəlif ölçülərə bölünə bilən pul vahidləri də daxil olmaqla çoxsaylı artefaktlardan ibarət dəfinə tapdı. "Bu külçə yalnız kiçik bir artefakt ola bilər, lakin kontekstdə götürüldükdə, İnsan Adası 1000 il əvvəl beynəlxalq Vikinq ticarət şəbəkəsinin bir hissəsi olduğunu, o cümlədən Vikinq iqtisadiyyatının necə işlədiyini və ada ticarətinin harada olduğunu izah etməyə kömək edir"  Fox dedi. “Əslində mən bunu tez-tez kredit kartı ilə müqayisə edirəm. Çünki onun dəyəri gümüşün tərkibindədir... onlar onu Vikinq dünyasının istənilən yerində xərcləyə bilərdilər.” Artefaktın vikinqlər tərəfindən itirilib, yoxsa mühafizə üçün gizlədildiyi məlum deyil. Açıqlamaya görə, külçə hazırda Manks Muzeyindəki Vikinqlər və Orta əsrlər Qalereyasında nümayiş etdirilir.

Mənbə: Arkeofili

Tərcümə etdi: Fatimə Şükürova