Antropofobiya və ya insandan qorxma (q.yun. ἄνθρωπος, ánthrōpos— «insan», φόβος, phóbos — «qorxu») — insanların nevrotik qorxusu, insan cəmiyyətindən qaçmaq istəyi.
Sosial fobiyanın və sosial nevrozun bir növü, obsesif hallardan biridir. Antropofobiya bəzən psixasteniya ilə baş verir.
Antropofobiya kompulsiv davranışla müşayiət olunur — xəstə üçün qoruyucu bir xarakter qazanan və onun tərəfindən fobiyaların qarşısını almaq və ya aradan qaldırmaq üçün eyni vəziyyətdə təkrarlanmasını tələb edən obsesif davranışlar və hərəkətlər.
Antropofobiya ilə sosial narahatlıq arasındakı fərq dəqiq müəyyən edilməyib. Antropofobiya həm sosial fobiyanın sinonimi, həm də daha geniş mənada — yalnız insanlarla sosial qarşılıqlı münasibətlərdən və ya onların diqqətindən deyil, ümumiyyətlə insanların qorxusu kimi başa düşülə bilər (məsələn, kütlənin qorxusu).
Antropofobik xəstələr insanlarla, xüsusən də yad insanlarla təmasda narahatlıq və stres yaşayırlar
Tez-tez yeniyetməlik dövründə başlayır. Əksər fobiyalardan fərqli olaraq antropofobiya kişilərdə və qadınlarda eyni dərəcədə yaygındır. Adətən aşağı özünə hörmət və tənqid qorxusu ilə birləşir. Bəzən xəstə narahatlığının bu ikincil ifadələrindən birinin əsas problem olduğuna əmindir.
Antropofobiya skoptofobiyanın nəticəsi ola bilər (psixonevroz, utancın təzahürü, utanmaq qorxusu).
Sosial narahatlıq və sosial fobiyanın səbəblərini araşdırmaq genişdir və neyrobiologiyadan sosiologiyaya qədər müxtəlif perspektivləri əhatə edir. Alimlər hələ dəqiq səbəbləri müəyyənləşdirməyiblər. Tədqiqatlar göstərir ki, genetika ətraf mühit faktorları ilə birləşdikdə rol oynaya bilər. Sosial fobiya digər zehni xəstəliklər və ya maddə asılılığından qaynaqlanmır. Tipik olaraq, sosial həyəcan bir insanın həyatının bir nöqtəsində başlayır. Bu, zaman keçdikcə şəxs yaxşılaşmağa çalışdıqda inkişaf edəcəkdir. Nəhayət, mülayim sosial yöndəmsizlik sosial narahatlıq və ya fobiya əlamətlərinə çevrilə bilər.
Sosial təcrübələr
Əvvəlki mənfi sosial təcrübələr, bəlkə də xüsusən yüksək "şəxsiyyətlərarası həssaslıq" olan insanlar üçün sosial fobiyanı tetikləyə bilir. Sosial anksiyete diaqnozu qoyulanların təxminən yarısı üçün spesifik bir travmatik və ya alçaldıcı bir sosial hadisənin pozğunluğun başlanğıcı və ya pisləşməsi ilə əlaqəli olduğu görünür.
Mənbə: onedio.com
Tərcümə etdi : Aytac Musayeva
