Vertiqo, insanın özünü və ya ətrafındakı əşyaları fırlanır və ya hərəkət edirmiş kimi qəbul etməsi hissidir. Başgicəllənməyə və tarazlığın itirilməsinə səbəb olan vertiqonun şiddətindən asılı olaraq ürəkbulanma, tərləmə və qusma da baş verə bilər. Vertiqo labirint, miqren və ya daxili qulaq, beyin və ya duyğu sinirləri ilə bağlı problemdən qaynaqlanır .
Ən fərqli xüsusiyyəti insanda balanssızlıq yaratmaq olan baş gicəllənməsi olaraq da bilinsə də, başgicəllənmə yaşayan hər insan vertigo ilə qarşılaşmır. Vertiqonun əsas səbəbi araşdırılmalı və ona uyğun müalicə variantları tətbiq edilməlidir.
Vertiqoya nə səbəb olur?
Vertiqo daha çox daxili qulaqdakı tarazlığın işləməsi ilə bağlı hər hansı bir problem və beynin müəyyən hissələrində meydana gələn problemlər zamanı görülür. Başgicəllənmə, başgicəllənmənin ən görkəmli simptomu, adətən xoşxassəli paroksismal mövqeli başgicəllənmə (BPPV) və labirintitdən qaynaqlanır. Daxili qulaqdakı problemlər, qulaq infeksiyaları, beyindəki problemlər, dərmanların yan təsirləri və miqren başgicəllənməyə səbəb olur.
Vertiqonun əlamətləri hansılardır?
•Başgicəllənmə və balansın itirilməsi
•Dərinin solğun və saralması
•Bulantı və qusma tərləmə
•Qulaqda təzyiq və zəng
•Gözlərin nəzarətsiz hərəkəti və diqqəti cəmləyə bilməməsi
•Eşitmə itkisi. Nadir hallarda şüur itkisi
•Baş ağrısı
Vertiqonu necə müalicə etmək olar?
Vertiqo müalicə edilə bilən bir xəstəlikdir. Müalicə variantları simptomların şiddətindən, əsas səbəblərdən və xəstənin tibbi tarixçəsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Dərmanlar, fiziki müalicə, cərrahi müdaxilələr və həyat tərzi dəyişiklikləri başgicəllənmənin müalicəsində istifadə edilən ümumi üsullardır.
Vertiqonun müalicə planı burada səbəbə görə tətbiq edilir. Kristal hərəkətli başgicəllənmənin ən çox yayılmış mövqeli vertigo (yaxşı) növü korreksiya manevrləri ilə müalicə edilə bilər. Xoşxassəli mövqe vertigoda istifadə edilən manevrlər var. Epley, Semont və Barbeque adlı manevrlərlə düzəldilə bilər. Manevrlərdən əvvəl xəstələrə dərman verilməməlidir. Seanslarda düzəldici manevrlər baş verir. Residiv müddəti xəstədən asılı olaraq dəyişir. Başgicəllənmə çox şiddətlidirsə və qulaqda bir neçə kanalda kristal hərəkəti varsa, dərman müalicəsi də verilir.
Digər səbəblərdən yaranan vertiqo üçün dərman müalicəsi, qulaqdaxili inyeksiya müalicəsi, balansın bərpası müalicələri və çox nadir hallarda cərrahi müalicələr aparılır.
Mənbə: Memorial
Tərcümə etdi: Nəzri Süleymanova
