Adlandırma ictimai bir proses olduğu üçün ailələrin ad qoyma yanaşmalarını və ad seçimlərini şərtləndirən təhsil, dəyərlər, inanclar, əxlaq, həyat səviyyəsi, sosial mövqe, coğrafiya və etnik kimlik kimi bir çox faktorlar vardır. Doğum günü, saatı, ayı və fəsli, doğulduğu yer, doğum zamanı baş verən hadisələr, böyüklərin müəyyən bir insana heyranlığı, minnətdarlıq və təqdir hissləri, dəb kimi faktorlar bir insanın uşağına ad seçməsində mühüm rol oynayır.
İstək baxımından da adlar şüurda əhəmiyyətli yer tutur. İnsan öz adının mənasını örnək götürərək xarakterinə təsir göstərə bilər. Əgər ailə və mühit həmin şəxsə adın mənası ilə paralel yanaşırsa, həmin məna həmin şəxslə eyniləşə və onun şəxsiyyətinin simvoluna çevrilə bilər. Yaxşı şeylərlə xatırlanmaq xoşbəxtliyə, pis şeylərlə xatırlanmaq isə kədərə səbəb olur. Məsələn, adı şücaəti ifadə edirsə və bu məna ilə ayağa qalxarsa, o ada uyğun hərəkət etmək arzusunda olar və igidliyi şüuraltında yerləşdirər. Doğruluğu ifadə edərsə, düzlüyə can atar. Ancaq adı aqressiv olan uşaq əsəbi və ya aqressiv ola bilər. Bu, cəmiyyətin gözləntisidir. Məsələn, adına uyğun davranan insanlara; Cəmiyyətdə tez-tez “adına sadiq” və ya “adına uyğun hərəkət etdi”, “adına layiq” kimi ifadələri eşidirik. Pis mənalı adlar da eyni dərəcədə zərərli və təhqiredici mənfi təsirlərə malik ola bilər. Adları pis olanlar bəzən dostlarının gülüş obyektinə çevrilə və dolayı yolla da olsa, onların şəxsiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər.
Sözləri anlamaq
Ad seçərkən sözləri başa düşmək çox vacibdir. Çünki sözləri anlamaq təkcə onların lüğət mənalarını bilmək demək deyil; Bu həm də onları ifadə edənlərin düşüncələrini, sosial və psixoloji reallıqlarını dərk etmək deməkdir. Bu anlayış gerçəkləşdikdən sonra ad öz mənası ilə birlikdə insanların həyatına toxunacaq və can qazanacaq.
Onlar sözü təşkil edən hərflərdir. Ona görə də adı təşkil edən hərflərin ada böyük təsiri var.
Adın şəxsiyyətə təsiri
Adın varlıqla iç-içə olması inancının özü varlığa çatmaqda və ona sahib olmaqda bir qüdrət vəd etsə də, özündən qaçınılması lazım olan varlıq qorxusunu da ehtiva edir. Hər bir ölkədə pisliklərindən çəkindirilmək istənilən şeytanın adını çəkməkdən çəkinmək, onun adının deyərək çağırılacağına və ya pisliklərinə məruz qalma ehtimalının ortaya çıxacağına inanmaq təhdidkarlığı göstərir.
Tədqiqat: Şəxsi adlar şəxsiyyətin şəxsiyyətini xarakterizə edən mühüm göstərici olmaqla yanaşı, mənsub olduqları cəmiyyətə də əhəmiyyətli istinadlardır. Əksər ölkələrdə ailələrin daha çox dini istinadlı adlara üstünlük verdiyi müşahidə edilir.
Mənbə: Mona Psikoloji
Tərcümə etdi: Aminə Paşazadə
