Narahat ayaqlar sindromu (Restless Legs Syndrome)
Narahat Ayaqlar Sindromu yuxu ilə əlaqəli bir hərəkət pozğunluğudur. Xəstələr gecə ayaqlarını hərəkət etdirmək üçün dözülməz bir istəyə sahibdirlər. Simptomlar xəstədən xəstəyə dəyişir.
Əksər xəstələr ayaqlarındakı xoşagəlməz hissləri izah etməkdə çətinlik çəkirlər. Tez-tez ‘uyuşma’ və ya ‘qarışqa gəzməsi’ kimi təsvir edilir. Bu, sancılardan çox fərqli bir hissdir. Oturmaq və yalan danışmaq hələ də ayaqdakı bu xoşagəlməz hissləri artırır. Ayaqların tərpənməsi və uzanması şikayətləri müvəqqəti və qısa müddətə azaldır. Bəzi xəstələrdə ayaqlarda olduğu kimi qollarda da oxşar xoşagəlməz hisslər olur.
Bəzi narahat ayaqlar sindromu olan xəstələrin şikayətləri davamlı deyil, bəziləri isə hər gecə baş verir. Bu səbəbdən xəstələrin çoxunun yuxu keyfiyyəti pozulur. Yaxşı yatmaqlarına baxmayaraq gün ərzində çox yorğun ola bilərlər. Bu səbəbdən peşə və ictimai həyatları pozula bilir. Gündüz yuxusu narahat ayaqlar sindromunun problemlərindən biridir.
Bu xəstələr tez-tez maşın və ya təyyarə ilə səyahət etməkdə çətinlik çəkirlər. Eynilə uzun müddət oturmalı olduqları kino, teatr və iş görüşmələrində çətinlik çəkirlər. Narahat ayaqlar sindromu keyfiyyətsiz yuxuya və yuxu kəsilməsinə səbəb olduğu üçün narahatlıq və depressiyaya səbəb ola bilər.
Narahat ayaqlar sindromu ümumi bir xəstəlikdir?
Narahat ayaqlar sindromu xəstələrinin əksəriyyətində başqa vacib xəstəliklər yoxdur. Bu xəstəlik həm qadınlarda, həm də kişilərdə olur. Ölkəmizdə hər 100 nəfərdən üçündə bu xəstəlik var. Qərb ölkələrində daha yüksək nisbətlər bildirilir. Xəstəliyin spontan regresiyası hamiləlik kimi bəzi xüsusi şərtlər xaricində nadirdir. İllər ərzində bir səbəb olmadan tez-tez eyni şəkildə olur. Kişilərə nisbətən qadınlarda daha çox rast gəlinir. Ailəsində narahat ayaqlar sindromu olan uşaqlarda da narahat ayaqlar sindromu ola bilər.
Narahat ayaqlar sindromunun səbəbi nədir?
Beyində vasitəçi rolunu oynayan bir maddə olan Dopamin xüsusilə vurğulanır. Çünki sinir sistemində dopamin artıran dərmanlar müalicədə təsirli olur. Bəzi xəstəliklərdə bu sindromun sıxlığı yüksəkdir. Yəni bu xəstəliklərin narahat ayaqlar sindromu üçün zəmin yaratdığını söyləmək olar. Bu xəstəliklər aşağıdakılardır:
Dəmir çatışmazlığı səbəbindən anemiya,
Ayaqlarda qan dövranının pozulması,
Yırtıq və ya ayaq sinir pozğunluğu,
Əzələ xəstəlikləri,
Alkoqolizm.
Mənbə: cnnturk.com
Tərcümə etdi: Aytac Musayeva
