Sumo yapon güləş üslubu və Yaponiyanın milli idman növüdür. Bu, qədim zamanlarda Şinto tanrılarını əyləndirmək üçün bir tamaşa kimi yaranmışdır. Üzüyü duzla simvolik təmizləmək kimi dini mənşəli bir çox rituallara bu gün də əməl olunur. Ənənəyə uyğun olaraq Yaponiyada yalnız kişilər idmanla peşəkar şəkildə məşğul olurlar.
Qaydalar sadədir: ilk olaraq rinqdən çıxan və ya ayağının altından başqa bədəninin hər hansı bir hissəsi ilə yerə toxunan güləşçi uduzur. Oyunlar gildən hazırlanmış və qum təbəqəsi ilə örtülmüş yüksək halqada (dohyo) keçirilir. Müsabiqə adətən bir neçə saniyə çəkir, lakin nadir hallarda bir dəqiqə və ya daha çox vaxt çəkə bilər. Sumoda heç bir çəki məhdudiyyəti və ya sinifləri yoxdur, yəni güləşçilər özlərini ölçülərindən qat-qat artıq olan biri ilə asanlıqla uyğunlaşdıra bilərlər. Nəticədə çəki artımı sumo təliminin vacib hissəsidir.Peşəkar sumonun idarəedici orqanı Yaponiya Sumo Assosiasiyasıdır. Hər il altı turnir keçirilir: üçü Tokioda (yanvar, may və sentyabr) və hər biri Osaka (mart), Naqoya (iyul) və Fukuokada (noyabr). Hər bir turnir 15 gün davam edir, bu müddət ərzində daha az döyüşdə mübarizə aparan aşağı dərəcəli güləşçilər istisna olmaqla, güləşçilər gündə bir döyüşdə mübarizə aparırlar.
Bütün sumo güləşçiləri reytinq iyerarxiyasında (banzuke) təsnif edilir, bu, güləşçilərin performansına əsasən hər turnirdən sonra yenilənir. Müsbət qeydləri olan güləşçilər (məğlubiyyətdən daha çox qalibiyyət) iyerarxiyada yuxarı qalxır, mənfi qeydləri olan güləşçilər isə aşağı düşürlər. Üst divizion Makuuchi, ikinci divizion Juryo adlanır. Sumo iyerarxiyasının zirvəsində yokozuna (böyük çempion) dayanır. Aşağı rütbələrdə olan güləşçilərdən fərqli olaraq, yokozunanın rütbəsi aşağı salına bilməz, lakin onun performansı pisləşməyə başlayanda təqaüdə çıxacağı gözlənilir.
Tərcümə etdi:Səma Cəlilova
Mənbə:Japon insider
