Bəzən elə olurdu ki, gəmisi qəzaya uğrayan və ya sadəcə yolunu azmış dənizçilər ətrafda çoxlu su olmasına baxmayaraq susuzluqdan ölürdülər. Çünki dəniz suyu insan orqanizminə uyğun olmayan tərkibə malikdir.
Dənizlərə axan çayların şirin suyu var, bəs niyə dənizin suyu duzlu, çayın suyu təzədir?
Milyarlarla ildir ki, qitələr yağışla sulanır. Su qayaların içindən keçərək dənizə yol tapır. Özü ilə həll olunmuş duz aparır. Uzun geoloji tarixdə duzun miqdarı tədricən artır. Bu, ən sadə fərziyyələrdən biridir.
Bəs niyə dəniz suyu duzludur?
Duzun bir hissəsi suya duz tərkibli süxurları ehtiva edən dəniz dibindən daxil olur, oradan duz suya daxil olur. Duz vulkanik klapanlardan da gələ bilər. Lakin duzun çoxu qitələrdən gəlir.
Dənizə daxil olan duz mənbələri:
1.Daşların aşınması: qayalar islananda onlardan maddələr yuyulur və duzlar dənizlərə aparılır.
2.Sualtı vulkanların partlayışları: lavaları suya buraxırlar, bu da dəniz suyu ilə reaksiya verir və içindəki bəzi maddələri həll edir.
Su, okeanın orta silsiləsi zonalarında okeanın dərinliklərində yerləşən çatlara nüfuz etmək qabiliyyətinə malikdir. Oradakı daşlar istidir. Çatlarda qızan su, dəniz suyuna düşən sualtı qayalardan çoxlu miqdarda duzları həll edir.
1 litr dəniz suyunda nə qədər duz var?
Bir litr dəniz suyunda təxminən 35 qram duz həll olunur.
Ən duzlu dəniz
Planetin ən duzlu dənizi Ölü dənizdir. Yüksək duzluluq ona yalnız bir kiçik çayın, İordaniyanın axması, iqlimin çox isti olması, güclü buxarlanma baş verməsi, yağıntıların çox nadir olması ilə izah olunur.
Ən az duzlu olan dəniz
Ən az duzu olan Baltik dənizidir, çünki ona 250-yə yaxın çay axır ki, bu da suları duzsuzlaşdırır.
Mənbə: Dzen
Tərcümə etdi: Leyla Bayandurlu
