Amelia Earhart çoxsaylı filmlərə, kitablara və tamaşalara ilham verən aviasiya tarixinin ən mühüm simalarından biridir. 1897-ci ildə Kanzasda anadan olan Erhart qadın aviator kimi əsas nailiyyətləri ilə şöhrət qazanıb.
O zaman həm qadın, həm də pilot olmaq bir çox maneələrlə üzləşmək demək idi və hətta öz ailəsi də onun uçmağı öyrənməsinə mane olurdu. Lakin bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, o, aviasiyada bir çox rekordlar qırdı və Atlantik okeanını təkbaşına uçan ilk qadın pilot oldu.
Earhart yalnız nailiyyətləri ilə özünə əfsanəvi status qazandırmadı. Bununla belə, insanları bu günə qədər valeh edən onun 1937-ci ildə iddialı qlobal uçuşuna çıxdıqdan sonra uğursuz şəkildə yoxa çıxmasıdır.
1 iyun 1937-ci ildə Earhart və onun naviqatoru Fred Noonan iki mühərrikli Lockheed Electra təyyarəsi ilə şərqə transkontinental uçuş üçün Kaliforniyanın Oklend şəhərindən yola düşdülər. Bir aydan az müddətdə onlar 22.000 mil uçaraq Yeni Qvineyanın Lae şəhərinə çatdılar və yenidən Oklendə çatana qədər daha 7.000 mil qaldı.
Laedən ayrıldıqdan sonra yanacaq doldurmaq üçün növbəti dayanacaqlarına (Sakit Okeanda inanılmaz kiçik ada olan Howland adası) çatana qədər daha 2500 mil uçmalı oldular. Təəssüf ki, buludlu səma, radio ötürülməsi problemləri və aşağı yanacaq Earhart və Noonanın təyinat yerlərinə çata bilməməsi demək idi. Təyyarəni tapmaq üçün gərgin səylərə baxmayaraq, Earhart və ya Noonandan əsər-əlamət yox idi. Earhart 1939-cu il yanvarın 5-də rəsmən ölü elan edildi.
ABŞ hökumətinin hesabatında Earhart və Noonanın yanacağı bitdiyi və böyük okeana çırpıldığı qənaətinə gəldi. Qəzadan sonra nə baş verdiyi hələlik məlum deyil. Bu hadisənin sirrini nəzərə alaraq, bu günə qədər müzakirə olunan müxtəlif nəzəriyyələr ortaya çıxdı. Bir nəzəriyyə Earhartın ABŞ hökuməti üçün gizli agent olduğunu və yaponların işğal etdiyi adalarda casusluq etməyə çalışdığı üçün yaponlar tərəfindən tutulduğunu göstərir. Daha çox inanılan nəzəriyyə, Earhart və Noonanın alətlər və təyyarə qalıqları kimi artefaktların aşkar edildiyi boş bir ada, Nikumaroro'ya çatmasıdır. Nəzəriyyələrin heç birinin doğruluğu qəti şəkildə sübuta yetirilməyib, buna görə də Earhartın yoxa çıxması Amerika tarixinin ən məşhur sirlərindən biri olaraq qalır. Earhartın həyatının faciəvi sona çatmasına baxmayaraq, onun nailiyyətləri və irsi hər yerdə minlərlə gənc pilotu ruhlandırmaqda davam edir.
Mənbə: britannica.com
Tərcümə etdi: Gülnisə Əfkari
