Əksər sənətkarların yaradıcılıqlarının müəyyən bir nöqtəsində barışmalı olduqları kədərli bir məqam: incəsənətin rolu daim sual altındadır. Bəzi insanlar incəsənətin zəruri və ya əsaslı olub-olmadığını soruşurlar, əksər hallarda mövzu incəsənət kurikulumlarının maliyyələşdirilməsi ilə əlaqəli olduqda. Digərləri üçün incəsənətin cəmiyyətimiz üçün vacibliyi və həyatımıza, cəmiyyətimizə, ümumiyyətlə, təhsilimizə tam inteqrasiya olunmalı olduğuna dair heç bir mübahisə yoxdur.
Birincisi, incəsənət mədəni incəlik səviyyələrini ölçən meyardır. Bəşəriyyətin bütün varlığı boyunca biz mədəni nailiyyətləri geridə qalan mədəni əsərlərdən öyrənmişik. Bu artefaktların çoxu planetdə qalıcı izlər qoyub. Stonehenge, Yunan Parthenon, Roma Kolizey, Ayasofya, Göy Məscid, qotik kafedrallar, Müqəddəs Pyotr Bazilikası, Meso-Amerika piramidaları, Tac Mahal və hətta Azadlıq heykəlinin tikintisini nəzərdən keçirək. Bu simvolik strukturların hər biri həm də quruluşun yaradıldığı zaman, yer və kontekst haqqında mühüm mesajlar verən bir sənət əsəridir.
İncəsənət həyatı daha idarəolunan, dözümlü və zövqlü edir. İnsan daha faydalı əşyalar və yerlər haqqında "sənət" kimi düşünməyə bilər, lakin onlar insanın estetik təcrübəsinə töhfə verir. iPhone, Fort Worth Water Gardens, Call of Duty: Black Ops, döşəmə kilimləri, kral kortejləri, Gucci-nin Spring xətti, Versace mebeli, Ducati motosikletləri, Land Rovers, Gaudi'nin Sagrada Familia, Calvin Klein, Calatrava körpüləri, günəş eynəkləri, hərbçilərin uniformaları Star Wars, Rolling Stone jurnalının üz qabığı və Transformers haqqında düşünün. İndi yaradıcılıqda, sənətdə və dizaynda əsası qoyulmuş hər hansı elementi çıxarın, qalanların hamısı insan təxəyyülü və vizual təfəkkür tələb edən material yığınlarıdır.
İncəsənət insanları yaşamaq üçün zəruri olandan kənara baxmağa məcbur edir, insanları ifadə və məna naminə yaratmağa sövq edir.
Fort Worth-də üç dünyaca məşhur muzeylər var: Amon Carter Amerika İncəsənət Muzeyi, Kimbell İncəsənət Muzeyi və Müasir İncəsənət Muzeyi. Bu şəhərə "Kovboylar və Mədəniyyət" ləqəbi uyğundur - kovboylar, geniş fermalar, Chisolm Trail və mühüm təsviri sənət institutları tərəfindən bərabər şəkildə formalaşan Fort Worth-un zəngin qərb tarixinin birləşməsidir. Şəhəri beynəlxalq müstəviyə yüksəldən mədəniyyət sənətləridir. İncəsənət informasiya ötürə, gündəlik həyatımızı formalaşdıra, sosial bəyanat verə və estetik gözəllikdən həzz ala bilər. Tarrant County Kolleci Fort Worth-un zəngin mədəniyyətini gücləndirir. Hər bir kampus bütün ixtisasların tələbələrinin iştirak etmələri və ilham almaları üçün müxtəlif təsviri sənət təcrübələri təklif edir. Bu imkanlara teatr tamaşaları, musiqi konsertləri, rəqs tamaşaları və vizual incəsənət qalereyası sərgiləri daxildir. Trinity River Kampusu hətta böyük texno-mərkəzli sənət kolleksiyasına ev sahibliyi edir. Bu pulsuz resurslar sinifin genişləndirilməsini təmsil edir, bütün cəmiyyət tərəfindən istifadə oluna və qiymətləndirilə bilər.
Trinity River Kampusunun humanitar elmlər fakültəsinin dekanı Scott Robinson ilə qeyri-rəsmi söhbətdə bir neçə Dizayn I tələbəsi incəsənətin əhəmiyyətini və akademik mühitdə nə üçün zəruri olduğunu müzakirə edirdilər. Çoxlu müzakirələr və bəzi mübahisələr nəticəsində qrup incəsənətin əşyalara məna vermək üçün zəruri olduğu qənaətinə gəldi. Elmlər dünyamızı nizama salan və innovasiyaların, bəşəriyyətin nailiyyətlərinin avanqardında olan faktlar, məlumatlar təqdim edir. Məsələn, elm bizə orqanizmlərin həyat dövrü haqqında məlumat verə bilər. Orqanizmlərin niyə qocaldığını izah edir, dərman vasitəsi ilə ömrü uzatmaq qabiliyyətini təmin edir, ölüm və çürümənin işinə dair bir fikir verir.
Digər tərəfdən, sənət ölüm anlayışına məna verə bilər. Misirlilər fərdləri mumiyalayaraq möhtəşəm məzarlara qoyublar, indiki insanlar isə sevdiklərini torpağa (yaxud məqbərələrə) qoyur və həmin yeri lövhələr, xatirələr və güllərlə bəzəyirdilər. El Dia de los Muertos yaxınlarının vəfatını qeyd edir, onları ziyarətlər, qurbanlar və ruhlarının yaxınlıqda qalacağına inanmaqla xatırlayır. Bu mədəni təcrübələr bizim elmi anlayışımızla birləşərək, bizə həyatı və ölümü daha bütöv şəkildə anlamağa imkan verir.
Elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyata (STEM) diqqət akademiyada cari səs-küylü təşəbbüslərdən biridir. İncəsənət formuluna daxil edilməklə qısaltma asanlıqla STEAM-a çevrilib. İncəsənətin təcrid edilməsi dünya gənclərinə xəyanətdir. Populyar bir bamper stikeri təsdiqləyir ki, "sənətsiz" “Yer” sadəcə “Eh”, boş və mənasız bir yerdir. Bundan daha yaxşısını edə bilərik. Sənət açardır.
Mənbə: tccd.edu
Tərcümə etdi: Ləman Xəqani
