Bu gün:

Salih Axar kimdir?


Türk rəssam Salih Acar 1927-ci ildə Filibidə anadan olub. Filibidə ibtidai və orta təhsil aldıqdan sonra Sofiya Gözəl Sənətlər Akademiyasının freska bölməsində oxudu (1945-1950). 1950-ci ildə İstanbula gəldi və Gözəl Sənətlər Akademiyasının rəsm şöbəsinə daxil oldu. Bundan əlavə, iki il ərzində Zühtü Müridoğlunun emalatxanasında heykəltəraşlıq işlərində iştirak etmişdir.

Akademiyanı bitirdikdən sonra heç bir vəzifə tutmadan sənət öyrənməyə başladı. Bu vaxt  Türkiyə rəssamlar Cəmiyyətinə daxil oldu. Böyük panellərə və dekorativ rəsmlərə xüsusi diqqət yetirdi.

Freska texnikasından istifadə edərək freskalar da çəkdi; izlər və naxışlar çəkdi, Efes və Tarabia otel yarışmalarını qazandı və bu freska və sgraffito quruluşlarının divarlarına aplikasiyalar tətbiq etdi. Böyük şəhərlərdə əsərlərində bir neçə freska tapıldı. Rəssamlıqdan əlavə heykəltəraş kimi bəzi təcrübələrə də başladı. İlk fərdi sərgisini 1955-ci ildə açdı.

1966-cı ilə qədər yerli kəndli xadimlərinin üslublaşdırılmasına əsaslanan sənət konsepsiyasına uyğun olaraq tez-tez əsərlər yaradan Salih Acar səthi, bəzəkli və düz xəttli povestə üstünlük verərək kənd həyatını real və illüstrativ baxımdan əks etdirdi.

1966-cı ildən sonra təbiəti araşdırmaq və ətraf mühiti araşdırmaq işinə başladı və o vaxtdan bəri rəsmlərində quşları, dənizləri, meşələri, balıqları və təbiətdə yaşayan bütün canlıları çəkdi. Mallard, vinç, leylək, qartal, qarğa, Heron kimi quş növlərini diqqətlə araşdırdı və yaradıcılığının ayrı-ayrı dövrlərini təşkil edən xüsusi mövzularda ayrı-ayrı seriyalarla işlədi.

Türkiyənin Təbiəti Qoruma Fondunun bir sənətçi kimi fəaliyyətində iştirak edən Salih Acar, nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşən quşların qorunması və sağ qalması üçün səy göstərdi. O, hər gün sayı azalan və Urfanın Birecik rayonunda yoxa çıxma təhlükəsi ilə üzləşən keçəl quşların aktual problemə çevrilməsində mühüm rol oynamışdır.

Sənətə baxışı

Salih Acar, təxminən iyirmi ildir ki, müasir türk rəssamlıq sənətində az işlənmiş quş rəsmləri mövzusu ilə məşğul olur. Məşhur Quşçuluq sənətçisi John James Audubon (Salih Acarın əsərlərində (1780-1851), rəsmlərində quşlarına diqqət və qayğı göstərən, qrafika ilə müqayisədə daha zərif və boyadan daha çox asılı olan dəyərlər, müxtəlif quş növlərini əks etdirən rəqəmlər abstraktsionist rəsm baxımından qiymətləndirilir. Bu baxımdan, Audubonun klassik və naturalist povestinə əlavə olaraq, Salih Acarın rəsmləri müasir rəssamlıq xətlərinə daha yaxındır.

Təbiətə olan bu isti və səmimi yaxınlıq uşaqlıqda təbiətlə qucaqlaşarkən yaşadığı zaman meydana gəldi və sənətçi iştirak etdiyi ördək ovundan sonra yenidən doğan təbiət sevgisi üçün quş növlərinə müraciət etdi. Manyas quş Qoruğunda başladığı quş etiketləmə işi, geniş üfüqlər açdı. Akarın quş rəsmləri, dəyişməz bir mövzu ətrafındakı həqiqi görüntülərdən uzaqlaşmayan, əksinə bu şəkilləri öz  anlayışına görə formalaşdıran bir sənətkarın əsərləridir.

Mənbə: istanbulsanatevi

Tərcümə etdi: Aysu Əsədova

Paylaş
Şərh əlavə et