Dəmir bədəndə bir çox funksiyaları olan vacib elementdir və onun çatışmazlığı xüsusilə uşaqlarda ciddi problemlərə yol aça bilər. Dəmir çatışmazlığı bəzən bir xəstəliyin xəbərçisi ola bilər. Uşaq Sağlamlığı və Xəstəlikləri Mütəxəssisi Dr. Şirin Seçkin Habertürk'ə dəmir əskikliyi səbəb, əlamət və əhəmiyyətini izah etdi.
Dəmir çatışmazlığı körpəlikdən başlayaraq hər yaşda olan uşaqlarda müşahidə edilə bilən bir problemdir. Dəmir inkişafının uşaqlarda çox əhəmiyyətli bir rola malik olduğunu ifadə edən Dr. Şirin Seçkin: "Uşaqlarda anemiyanın ən çox rast gəlinən səbəbi dəmir çatışmazlığıdır. Xüsusilə, ilk 3 il və yeniyetməlik dövründə-böyümə ən sürətli olduğu zaman uşaqların dəmir ehtiyacı artır. Ona görə də dəmir əlavə edilməsi tövsiyə olunan elementlərdən biridir". Doktor Seçkin qeyd edib ki, səbəbi izah edilə bilməyən dəmir çatışmazlığı seliakın prekursoru ola bilər.
Uşaqlarda dəmirin inkişafının çox əhəmiyyətli bir rola sahib olduğunu ifadə edən Dr. Şirin Seçkin: "Dəmirin qanda oksigen daşınmasında əhəmiyyətli bir funksiyası var, bədəndə yüzə yaxın müxtəlif kimyəvi proseslərdə katalizator rolunu oynayır. Yalnız hüceyrələrə oksigen daşımaqla kifayətlənmir, həm də elektron daşıyır və maddələr mübadiləsi üçün son dərəcə əhəmiyyətli bir elementdir." Uşaqlarda anemiyanın ən çox rast gəlinən səbəbi dəmir çatışmazlığı olduğunu ifadə edən Dr. Seçkin: "Uşaqların dəmir ehtiyacı xüsusilə böyümənin ən sürətli olduğu ilk üç ildə və yeniyetməlik dövründə artır. Məhz, buna görə də, əlavə etmək üçün tövsiyə olunan elementlərdən biri də dəmirdir. Səhiyyə Nazirliyi də müəyyən aylarda bütün körpələrin dördüncü aydan qorunması üçün gündəlik dəmir qəbul edilməsini tövsiyə edir".
Uşaqlarda iştahın itməsi, sinir, zəiflik
Dəmir çatışmazlığı: Dəri solğunluğu, iştahanın itməsi, zəiflik, əsəbilik, konsentrasiyanın olmaması kimi əlamətlərlə özünü büruzə verdiyini bildirən Həkim Şirin Seçkin: "Dəmir çatışmazlığı körpələrdə ilk 4-6 ayda müşahidə edilmir, hamiləlikdə anadan keçən dəmir ilk 4 ay körpə üçün kifayətdir. Ən son olaraq yeddinci əlavə qidalanmaya start verilib və əgər ət də istehlak edilirsə, heç bir çatışmazlıq baş vermir. Lakin veqan, vegetarian və ya vahid qidalanma, eləcə də çay, süd və süd məhsullarının və karbohidratların həddindən artıq qəbulu dəmiri azaldır". Doktor Seçkin deyib: "Bir yaşından sonra verilən inək südü çox da faydalı deyil və daha çox bağırsaq permeyktini azaldır. Ölkəmizdə laktoza dözümsüzlük artıq çox yüksəkdir. İnək südü içmək əvəzinə, qatıq, kürə pendiri hazırlamaq və şorbalara əlavə etmək daha düzgündür".
Bütün dünyada uşaqların 50%-nin dəmir çatışmazlığı olduğunu bildirərək, Dr. Seçkin qeyd etdi ki, açıqlanmayan dəmir çatışmazlığının səbəbi seliak və qlüten dözümsüzlük ola bilər. Ağır dəmir çatışmazlığının uşaqlarda həm beynin fəaliyyətinə, həm də fiziki inkişafına pis təsir etdiyini bildirən həkim Seçkin: "Həkim müayinələrində uşağın dəmir mağazası müayinə edilməli və əgər çatışmazlıq varsa, ona əlavələr edilməlidir. Ən yaxşı heyvan zülallarında ağ və qırmızı ətdə tapılan dəmir orqanizm tərəfindən mənimsənilir, bağırsaqlarda bitkilərdən dəmirin udulması yaxşı deyil".
Mənbə: Habertürk
Tərcümə etdi: Samirə Kərimli
