Uşaq psixologiyası uşağın doğulmasından yeniyetməlik dövrünə qədər inkişafı və davranışına diqqət yetirən psixologiyanın alt sahəsidir. Uşaq psixologiyası uşağın təkcə fiziki inkişafı ilə deyil, həm də onun sosial-emosional inkişafı ilə məşğul olur.
Qədim dövrlərdə uşaqlara "kiçik böyüklər" deyilirdi. Uşaqlıq dövrü çox erkən yaşda (6-8 yaş) başa çatırdı. Daha sonra Jean Piaget, uşaqların böyüklərdən fərqli olduğunu və düşündüklərini irəli sürdü. Albert Eynşteyn də Piagenin fikrini dəstəkləmişdir.
Uşağın inkişafına təkcə daxili səbəblər (genetik, şəxsi xüsusiyyətlər və s.) deyil, bir çox xarici amillər də (mədəniyyət, ətraf mühit, sosial münasibətlər və s.) təsir göstərir. Uşağın inkişafında ətraf mühit faktorlarının böyük rolu var. Bu səbəbdən uşaq psixologiyası uşağın inkişafı ilə bir çox fərqli aspektlərdən məşğul olur.
Sosial kontekst bu sahələrə misal olaraq.
İlk növbədə ailə ilə qurulan bağlar, daha sonra isə həmyaşıdları və digər böyüklərlə qurulan əlaqələr uzunmüddətli perspektivdə uşağın inkişafına, öyrənməsinə təsir göstərir.
Mədəni kontekst
Uşağın böyüdüyü mədəniyyət uşağa bir çox dəyərləri, adət-ənənələri, adət-ənənələri və həyat strukturlarını aşılayır. Mədəniyyət uşağın valideynləri ilə necə münasibətdə olduğu, ona necə baxılacağı, hansı təhsil alacağı kimi bir çox sahəyə təsir edir.
Tərcümə: Fidan Əlizadə
