Bu gün:

İqlim dəyişikliyi: Okeanın "alatoranlıq zonası"


Okeanın alaqaranlıq zonasında həyat iqlim dəyişikliyi səbəbindən kəskin şəkildə azala bilər. Alimlər müəyyən ediblər ki, əsrin sonuna qədər okeanın bu hissəsində yaşayan bütün növlərin təxminən yarısı azala bilər. Alatoranlıq zonası suyun səthindən 200m ilə 1000m aşağıda yerləşir.

Sualtı çox dərin olduğu üçün çox az işıq alsa da, mikroblar, planktonlar və jelelər də daxil olmaqla geniş çeşidli növlərə ev sahibliyi edir və dəniz həyatı üçün vacib yaşayış yeridir.


Nə üçün dəniz həyatı risk altındadır?

Alatoranlıq zonasındakı heyvanların ölçüləri mikroskopikdən planetin ən böyüyünə qədər dəyişir.


Bəzi orqanizmlər həyatlarını onun kölgəli dərinliklərində, bəziləri isə səthində keçirir. 


Alatoranlıq zonası həm də karbon lavabo kimi mühüm ekoloji funksiyanı yerinə yetirir - planeti qızdıran qazı atmosferimizdən çıxarır.


Exeter Universitetinin tədqiqatçıları Yerin keçmişindəki iki isti dövrə - təxminən 50 milyon il əvvələ və həmçinin 15 milyon il əvvəllə nəzər salıblar: Saxlanılmış mikroskopik qabıqların qeydlərini araşdıraraq, okeanın bu hissəsində Yer tarixinin daha isti dövrlərində daha az orqanizmin yaşadığını aşkar edə biliblər. Bunun səbəbi, temperaturun daha isti olduğu zaman bakteriyaların yeməyi daha tez parçalaya bilməsi, yəni daha az qidanın səthdən alaqaranlıq zonasının dərinliklərinə çatması deməkdir.


Alimlər həmçinin alatoranlıq zonasında nələrin baş verə biləcəyini və qlobal istiləşmə səbəbindən gələcəkdə nələrin baş verə biləcəyini d nəzərdən keçirdilər.


Onların araşdırması müəyyən edib ki, əsrin sonuna qədər iqlim dəyişikliyi səbəbindən alaqaranlıq zonasında həyat 20-40% azala bilər.


Mütəxəssislər bildirirlər ki, onların tapıntıları zonada artıq əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verə biləcəyini və okeanın yaşayış mühitinin təsirinə məruz qalmaması üçün indi daha çox iş görülməli olduğunu göstərir.


Tədqiqatda iştirak edən Dr Crichton, "İstixana qazı emissiyalarını sürətlə azaltmasaq, bu, 150 il ərzində alacakaranlıq zonasında həyatın çox hissəsinin yox olmasına və ya yox olmasına səbəb ola bilər.


Mənbə: bbc.uk

Tərcümə etdi: Leyla Bayandurlu

Paylaş
Şərh əlavə et