Göy qurşağı işıq şüalarının su damcılarından keçərkən sınması və əks olunması nəticəsində əmələ gəlir.
Bir mühitdə hərəkət edən işıq şüaları başqa bir mühitlə qarşılaşdıqda ya əks olunur və eyni mühitdə qalır, ya da sınaraq digər mühitə keçir. Yansıma halında, interfeysdə işığın düşmə bucağı və fırlanma bucağı eynidir. Bununla belə, qırılma zamanı bucaq dəyişir. Qırılma bucağı mühitin sınma göstəriciləri ilə müəyyən edilir. Bundan əlavə, sındırma indeksi şüaların dalğa uzunluğundan asılı olaraq dəyişdiyi üçün müxtəlif rəngli şüalar müxtəlif müstəvilərdə sınır. Məsələn, ağ işıq müxtəlif dalğa uzunluqlu şüaların birləşməsidir. Müxtəlif dalğa uzunluqlu şüalar prizmadan keçirildikdə onlar müxtəlif bucaqlarda (bir dəfə prizmaya daxil olanda, bir dəfə isə ondan çıxanda) sınırlar. Beləliklə, ağ işıq onu təşkil edən müxtəlif işıq rənglərinə parçalanır.
Qırılma bucağı qırmızı rəng üçün ən böyük, bənövşəyi rəng üçün ən kiçikdir. Göy qurşağının əmələ gəlməsi işığın prizmadan keçərkən rənglərə ayrılmasına çox oxşar bir prosesdir. İşıq şüaları su damcılarına daxil olarkən və çıxanda bir dəfə sınır. Onlar damcıda olarkən bir neçə dəfə də əks oluna bilər. Şüalar damcıları tərk etməzdən əvvəl bir dəfə əks olunduqda rənglərin xaricdən içəriyə qırmızı, narıncı, sarı, yaşıl, mavi, tünd göy və bənövşəyi kimi sıralandığı göy qurşağı əmələ gəlir. Şüaları iki dəfə əks etdirdikdə, rənglərin sırası tərsinə çevrilir. Göy qurşağı işıq şüaları iki və ya daha çox dəfə əks olunduqda da yarana bilər. Ancaq belə göy qurşağı adətən çox zəif olur.
Göy qurşağı əslində tam bir dairədə əmələ gəlir, lakin göy qurşağının görünməsi üçün Günəş üfüqdən təxminən 40°-dən yüksək olmamalıdır. Buna görə də göy qurşağı yer səthindən baxanda yarımdairə şəklində görünür. Ancaq hündür dağın zirvəsindən və ya yüksəkdən uçan təyyarənin içindən baxanda tam bir dairə şəklində göy qurşağı görə bilərsiniz.
Mənbə: Bilim Genç
Tərcümə etdi: Nailə Hadizadə
