Adenit nədir, adenitin əlamətləri hansılardır? Adenit necə müalicə olunur?
Adenit infeksiya, iltihab və ya başqa bir səbəbdən limfa düyünlərinin şişməsi nəticəsində baş verir. Adenit hər yaş qrupunda və hər yerdə baş verə bilər, lakin boyun, qoltuqaltı və qasıq kimi limfa düyünlərinin sıx olduğu yerlərdə daha çox rast gəlinir.
Adenit limfa düyünlərinin iltihabı kimi təyin olunan tibbi bir vəziyyətdir. Limfa düyünləri bədənin immunitet sistemi ilə əlaqəli bir çox vacib funksiyaya töhfə verən limfa sisteminin bir hissəsidir.
ADENİT NƏDİR?
“Adenit” vəzinin iltihabı deməkdir. "Adenit" termini bədənin müxtəlif yerlərində vəzilərin infeksiyası və ya iltihabına aiddir. Vəzilər ifrazat istehsal edən toxumalardır və limfa düyünləri, tər vəziləri, qalxanabənzər vəzlər, mədəaltı vəzilər kimi müxtəlif növləri vardır. Adenit adətən limfa düyünlərində baş verir və bu, bədənin infeksiyalara və ya digər xəstəliklərə qarşı müdafiəsini artıran immunitet sisteminin reaksiyası səbəbindən baş verə bilər. Adenit ağrı, şişlik, həssaslıq və qızartı kimi simptomlara səbəb ola bilər. Müalicə adətən infeksiyanın səbəbinə yönəldilir və antibiotiklər, iltihab əleyhinə dərmanlar və digər müalicə üsulları kimi müxtəlif üsullardan istifadə edilə bilər.
ADENITİN NÖVLƏRİ NƏDİR?
Adenit müxtəlif vəzilərin infeksiyası və ya iltihabına aid ümumi bir termindir. Buna görə adenitin müxtəlif növləri var. Adenitin bəzi növləri bunlardır:
- Limfadenit: Bu, limfa düyünlərində infeksiya və ya iltihabın vəziyyətidir. Bu adenitin ən çox yayılmış növüdür.
- Troidit: Tiroid bezinin infeksiyası və ya iltihabı.
- Sialadenit: Tüpürcək vəzilərinin infeksiyası və ya iltihabıdır.
- Mezenterik adenit: bağırsaqların limfa düyünlərinin infeksiyası və ya iltihabı.
- Bartholin bezlərinin adeniti: Bartolin vəziləri kimi tanınan cinsiyyət bölgəsindəki bezlərin infeksiyası və ya iltihabıdır.
- Pankreatit: mədəaltı vəzinin infeksiyası və ya iltihabı.
- Appendisit: Bu, bağırsağın uzantısı olan əlavənin infeksiyası və ya iltihabıdır.
Bunlar adenitin bəzi növlərinə sadəcə nümunələrdir. Adenit müxtəlif bezlərdə baş verə bilər və infeksiyanın səbəbi, simptomları və müalicəsindən asılı olaraq fərqli adlara malikdir.
ADENITƏ NƏ SƏBƏB OLA BİLƏR?
Adenit müxtəlif bezlərdə infeksiya və ya iltihaba səbəb olan bir vəziyyətdir. Adenitin meydana gəlməsinə səbəb olan amillər arasında aşağıdakılar var:
1. İnfeksiyalar: Adenitin ən çox yayılmış səbəbi bakterial, viral və ya göbələk infeksiyalarıdır. Məsələn, boğaz infeksiyaları, qulaq infeksiyaları, diş infeksiyaları və ya cinsi yolla keçən infeksiyalar limfa düyünlərinin yoluxmasına səbəb ola bilər.
2. İmmunitet sistemi problemləri: İmmunitet sistemi problemləri limfa düyünlərində iltihaba səbəb ola bilər. Məsələn, otoimmün xəstəliklər, lenfoma kimi xərçəng növləri və HİV/AİDS kimi infeksiyalar.
3. Dərmanlar: Bəzi dərmanlar limfa düyünlərinin iltihabına səbəb ola bilər. Məsələn, antiepileptiklər, antimalarial dərmanlar və immunosupressivlər.
4. Kimyəvi təsir: Bəzi kimyəvi maddələr limfa düyünlərinin iltihabına səbəb ola bilər. Məsələn, bəzi pestisidlər və kimyəvi həlledicilər.
5. Digər səbəblər: Adenit bəzən bilinməyən bir səbəbdən baş verə bilər.
Adenitin səbəbləri adenitin göründüyü vəzinin növündən və infeksiya növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Müalicə səbəbin təbiətindən asılı olaraq müxtəlif üsulları əhatə edə bilər.
ADENİT ƏLAMƏTLƏRİ NƏDİR?
Adenitin simptomları infeksiyanın yerindən, şiddətindən və növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Ancaq adenitin ümumi simptomları bunlar ola bilər:
Limfa düyünlərində şişkinlik : Adenitin ən bariz əlaməti yoluxmuş vəzin bölgəsində şişlik və həssaslıqdır. Şişkinlik vəzinin ölçüsünü artıra bilər və toxunduqda ağrı və ya ağrı hiss edə bilər.
- Ağrı : Limfa düyünlərində şişkinlikdən əlavə, adenit də ağrıya səbəb ola bilər. Ağrı adətən şişlik sahəsində cəmləşir.
- Qızartı : Adenit səbəbiylə yoluxmuş ərazidə dəridə qızartı görünə bilər.
- Yorğunluq : Adenit infeksiya ilə mübarizə aparmaq üçün bədənin enerji tələb edir. Buna görə də, xəstəlik tez-tez yorğunluq hissi yarada bilər.
- Qızdırma : Adenit infeksiyaya görə qızdırmaya səbəb ola bilər. Qızdırma, yüksək bədən istiliyi və tərləmə kimi digər simptomlara səbəb ola bilər.
- Baş ağrısı: Adenit də baş ağrısı kimi digər qripə bənzər simptomlara səbəb ola bilər.
Adenitin simptomları yoluxmuş vəzinin növündən, infeksiyanın şiddətindən və insanın immun vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər. Əgər sizdə adenit əlamətləri varsa, həkiminizlə məsləhətləşmək vacibdir.
ADENİTİN MÜALİCƏSİ NECƏ TƏTBİQ EDİLİR?
Adenitin müalicəsi infeksiyanın səbəbindən, simptomların şiddətindən və yoluxmuş vəzinin növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Müalicə aşağıdakı üsulları əhatə edə bilər:
- Antibiotiklər: Bakterial infeksiyaların səbəb olduğu adenit hallarında müalicə üçün antibiotiklər istifadə edilə bilər. Həkiminiz müvafiq antibiotik təyin edəcək.
- Ağrı kəsicilər: Adenitin səbəb olduğu ağrıları aradan qaldırmaq üçün ağrıkəsicilər təyin oluna bilər. Ağrıları aradan qaldırmaq üçün ibuprofen və asetaminofen kimi reseptsiz dərmanlar istifadə edilə bilər.
- İltihab əleyhinə preparatlar: Adenitin iltihabi simptomlarını aradan qaldırmaq üçün həkiminiz kortikosteroidlər və ya qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar (NSAİİ) təyin edə bilər.
- İsti və ya soyuq kompreslər: yoluxmuş bölgəyə isti və ya soyuq kompreslər tətbiq etmək simptomları aradan qaldırmağa kömək edə bilər.
- Limfa drenajı: Bəzi hallarda, həkiminiz yoluxmuş ərazini drenaj etmək üçün bir iynə istifadə edə bilər. Bu, şişkinliyi azaltmağa və simptomları aradan qaldırmağa kömək edə bilər.
- Cərrahiyyə: Nadir hallarda adenit xərçəng kimi ciddi bir vəziyyətə səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Adenitin müalicəsi adenitin səbəbindən və simptomların şiddətindən asılı olaraq dəyişə bilər. İnfeksiyanı aradan qaldırmaq və simptomları aradan qaldırmaq üçün müalicəyə erkən başlamaq vacibdir.
Mənbə: Sözcü
Tərcümə etdi: Xədicə Cabbarlı
