Koronavirus pandemiyası səbəbilə iş həyatının nizamlılığından məhrum olmağın, evdə passiv olmağın və ,ümumiyyətlə, yuxunu pozmağın qaçınılmaz olduğunu söyləyən Yeditepe Universiteti Koşuyolu Xəstəxanası Nevrologiya Mütəxəssisi, yuxu üçün bu prosesdə faydalı olacaq təklifləri sıraladı:
Yuxunu pozan qida və içkilərdən istifadə etməyin
Kofein (qəhvə), nikotin (siqaret) və tenin (çay) onları oyaq saxladığı üçün bu maddələri içənlərin yuxuya getməsi daha uzun çəkir. Ona görə də gecəni rahat keçirmək üçün yatmazdan 3 saat əvvəl bu maddələri qəbul etməmək lazımdır.
Alkoqoldan çəkinin
Bir çox insanlar spirtin yuxuya kömək edəcəyini düşünsə də, mütəxəssisimiz spirtli içkilərin yuxu keyfiyyətini pozaraq mənfi nəticə yaradacağını, “Alkoqol qəbul edildikdə tez yuxuya getsəniz belə, bu, gecələr qısa oyanmalara, səhər tezdən yorğun oyanmağa səbəb olacaq” dedi.
Yuxu Rutininizi Yaradın
Yuxu və oyanma vaxtlarının mümkün qədər nizamlı olması vacibdir. Bu yolla bioloji ritmin pozulmasının qarşısı alına bilər. Hər səhər eyni vaxtda oyanmaq yuxunu tənzimləmək üçün başqa bir yaxşı yoldur.
Gecə yat, gündüz yatma
Gündüz yuxusunun gecə yuxusu ilə heç bir şəkildə eyni olmadığını deyən mütəxəssisimiz “Yuxu gecələr edilməlidir, gün işıqlı olduqdan sonra oyanmaq lazımdır və mütləq gec durmamaq lazımdır. Gün ərzində yatdığınız iki saat yuxu ilə gecə yatdığınız iki saat yuxu eyni deyil, gündüz yuxusu insanı aydın şəkildə dincələ bilməz. Gün ərzində uzun müddət yatmayın. Qarşısıalınmaz yuxululuq varsa, gündə bir dəfə və 20 dəqiqədən az yatın, bu təravətləndiricidir. Daha uzun yuxular yuxululuğa səbəb ola bilər. Günorta saat üçdən sonra yatmaq olmaz" dedi.
Yatana Yaxın Məşq Etməyin
Yorulmayan və ya idman etməyən insanlar gecə yuxuya getməkdə çətinlik çəkə bilərlər. Daimi idman insanların daha yaxşı yatmasına kömək edir. Bununla belə, idman etmək üçün ən yaxşı vaxtı müəyyən etmək lazımdır. Yatma vaxtı ilə idman arasında ən azı iki saat qalmalı, idman günortadan sonra və ya axşam erkən saatlarda edilməlidir. Səhər çox erkən edilən idmanlar da uyğun deyil.
Yuxu Gigiyenasını təmin edin
Yataq otağının istiliyindən tutmuş istifadə olunan işığa qədər bir çox detalın yuxu gigiyenasını pozacağını və yuxunu çətinləşdirəcəyini açıqlayan mütəxəssisimiz bu məlumatları verdi: “Yataq otağı mümkün qədər sakit olmalı, işıq gözlər qapalı olsa belə, nəzərə çarpa və yuxunu poza bilər. Bu səbəblə yataq otağının pərdələri qalın və qeyri-şəffaf olmalıdır, televizor və ya kompüter saxlanılmamalıdır. Yataqda cib telefonlarından da istifadə etmək olmaz”.
Yataqda yuxunun gəlməsini gözləməyin
Yuxu gözləyərkən uzun müddət yataqda qalmaq yatmağı çətinləşdirir. Bu səbəbdən insan ancaq yuxu gələndə yatmalıdır. Əgər 20 dəqiqə ərzində yuxuya gedə bilmirsinizsə, yataqdan qalxıb, həyəcan verici olmayan kitab oxumaq və ya sakit musiqi dinləmək kimi passiv hərəkətlər edərək yataqdan kənarda gözlənilməlidir.
Yatmazdan əvvəl yediyinizə diqqət edin
Yatağa çox ac gedilməməsi və yatmağa yaxın ağır yeməklər yeməmək lazım olduğunu deyən mütəxəssisimiz əlavə edib: “Yemək yatmaq istədiyiniz vaxtdan ən az 3 saat əvvələ buraxılmalı və axşamlar yüngül şeylər yeyilməlidir. Yata bilməyəndə uzanmaq üçün bir şey yemək düzgün deyildir. Bundan əlavə, axşam saatlarında yuxu keyfiyyətini pozacaq qida və içkilərdən (məsələn: ürək yanması və ya qaz əmələ gətirən qidalar, çay, qəhvə, enerji içkiləri və s.) uzaq durmaq lazımdır.
Mənbə: Yeditepe Hastanesi
Tərcümə etdi: Aydan Qasımova
