"İncəsənətin inciləri" rubrikası "Əbədiliyin qapısında" əsərini təqdim edir.
Vincent van Goghun 1890-cı ildə çəkdiyi “At Eternity’s Gate” (Əbədiliyin qapısında) adlı bu təsirli rəsmi sənət tarixində insan ruhunun ən kədərli, amma eyni zamanda ən səmimi anlarından birini əks etdirir. Əsərdə bir yaşlı kişi əyilib, əlləriylə üzünü örtüb və taxta stulda oturub. Məkan sadədir, amma bu sadəlik içində insan varlığının ən dərin sualları gizlənib.
Van Gogh bu rəsmdə pastel tonlarından, xüsusilə mavi və sarı rənglərdən istifadə edərək həm fiziki, həm də mənəvi yorğunluğu vizual formada çatdırır. Ayaqqabılar köhnəlib, əllər titrəyir, bədən yığılıb, daxilə dönüb. Bu, yalnız bir şəxsin portreti deyil, eyni zamanda ümumbəşəri iztirabın simvoludur.
“Əbədiliyin qapısında” sadəcə poetik bir ifadə deyil. Bu, həm də insanın ölümə, Tanrıya və mövcudluğa olan münasibətini sorğulayan fəlsəfi bir çağırışdır. Van Gogh özü də ruhi gərginlik və depressiya ilə mübarizə aparıb və bu əsər onun daxili aləminin sarsıdıcı bir güzgüsünə çevrilir.
Bu tablo iztirabın teatrla deyil, sakitliklə necə təsir edə biləcəyini sübut edir. Burada nə dram var, nə də hərəkət, yalnız var olmaq ağırlığı. Və məhz bu sakitlik bizi sarsıdır. Əsəri izləyən hər kəs içində bir dəfə olsun oturub, üzünü əllərinə almış insanı tanıyır. Bəlkə, özünü, bəlkə bir atanı, bir dostu, ya da yaşlanmış bir ruhu xatırlayır.
“Əbədiliyin Qapısında” əsəri yalnız Van Goghun daxili ağrısını deyil, insanlıq halının dərin və sözsüz ifadəsini təqdim edir. Bu rəsmdə kədər romantikləşdirilmir. O, gerçəkdir, ağırdır, amma eyni zamanda insan olmağın həqiqətinə ən yaxın toxunuşlardan biridir.
Hazırladı: Talehə Hüseynzadə
