"İncəsənətin inciləri" rubrikası "Küçənin sirri və melankoliyası" əsərini təqdim edir.
Məşhur italyan rəssam Giorgio de Chiriconun 1914-cü ildə yaratdığı “Melancholy and Mystery of a Street” (Küçənin sirri və melankoliyası) əsəri XX əsr modernizminin ən sirli və düşündürücü vizual ifadələrindən biri hesab olunur. Bu tablo nəinki incəsənət həvəskarlarını, həm də fəlsəfə, psixologiya və memarlıq sahələri ilə maraqlananları cəlb etməyə davam edir.
Əsərdə ilk baxışda sadə bir küçə səhnəsi təsvir olunur: sakit bir meydan, uzanan kölgələr və təkbaşına oynayan bir uşaq. Amma bu səssizlik içində dərin bir gərginlik hiss olunur. Kölgələr uzun və sirli, memarlıq isə həm antik, həm də real olmayan bir struktur hissi yaradır.
De Chirico burada zamanı və məkanı əyməklə izləyicini bir növ yuxu ilə reallıq arasında qalmağa məcbur edir. Nəticədə, insan baxdıqca daha çox sual verir: bu küçədə nə baş verir? Kölgənin sahibini niyə görmürük? Oyun oynayan uşaq təhlükədədir, yoxsa bu sadəcə bizim zehni proyeksiyamızdır?
Giorgio de Chiriconun yaradıcılığı "metafizik sənət" anlayışının əsasını qoyub. O, ətraf aləmi hisslər və qeyri-müəyyənlik prizmasından təqdim etməklə adi obyektləri və məkansal münasibətləri sirli və qeyri-adi hala gətirib. “Küçənin sirri və melankoliyası” əsəri bu üslubun ən parlaq nümunələrindən biri olaraq qəbul olunur.
Əsər, bəlkə də tamaşaçını narahat edən bir səssizliyə bürüyür. Ancaq, eyni zamanda, bu səssizlikdə qəribə bir rahatlıq da var. Məhz bu kontrast, narahat edən sakitlik və gözəgəlimli qəribəlik Chiriconun üslubunun mərkəzində dayanır.
“Küçənin sirri və melankoliyası” tablosu intellektual və emosional bir təcrübədir. Bu əsər şəhər məkanlarının içində gizlənmiş hissləri, keçmişin kölgələrini və gələcəyin müəmmalı səsini bizə çatdırır. Hər kəs bu küçəyə fərqli baxacaq, amma heç kim bu küçəni unutmayacaq.
Hazırladı: Talehə Hüseynzadə
