Mineral və vitamin anbarı olan qarpız, yay aylarının vacib meyvələri arasındadır. Kifayət qədər miqdarda kalori və qida ilə zəngin olan qarpız bədənin sağlamlığını təmin edir və həddindən artıq qəbul edildikdə kilo artmasına səbəb ola bilər. Buna görə kiçik hissələrdə süfrəyə verilməlidir. Diyetisyen. Merve Kaplan, yüksək qida dəyərli meyvə olan qarpızın düzgün istifadəsindən danışdı.
Vitamin və mineral anbarı yayda ən çox istifadə edilən meyvələrdən biri olan qarpız təxminən 95% sudan ibarətdir. Bağırsaqları qidalandıran lifli quruluşu ilə tanınan qarpız A və C vitaminləri ilə yanaşı maqnezium, kalium və kalsium kimi minerallarla yanaşı meyvələrə rəng verən likopen və amin turşuları ilə də zəngindir. Tərkibindəki A vitamini sayəsində sağlam gözlər, saçlar və parlaq dəri üçün istifadə edilməsi lazım olan qida maddələrinin sahəsinə daxil olur.
Böyrəkləri təmizləyir: vacib miqdarda dəmir və az natrium olan qarpız da böyrək təmizləyici xüsusiyyətlərə malikdir.
Qarpızda olan “sitrulin” və “arginin” kimi amin turşsuları da əzələ ağrısını azaldan və performansa müsbət təsir göstərən xüsusiyyətlərinə malikdir.
Bu səbəbdən qarpız istifadəsinə intensiv bir məşqdən əvvəl üstünlük verilə bilər. Qarpız eyni zamanda antioksidan xüsusiyyətləri və prostat xərçəngi hüceyrələrinin çoxalmasına maneə törətdiyi təsbit edilən likopen sayəsində xərçəng inkişaf riskini azaltmağa kömək edən bir qidadır.
Toxumlarını atmayın, 150 qramda təxminən 50 kalori olan qarpız istifadə edin. Bundan əlavə, qarpızla birlikdə qəbul etməyiniz tövsiyə olunur, çünki toxumlarında vitaminlər, minerallar, yağlar və zülallar var.
Qarpız toxumlarının da böyrəkləri təmizlədiyi, buna görə atılmaması lazım olduğu təsbit edildi. Qarpızla birlikdə yemək məsləhət görülmürsə, onu bölmək və salatlarda istifadə etmək və ya quruduqdan sonra qoz-fındıq şəklində qəbul etmək tövsiyə olunur.
Diabet xəstələri porsiyanı azaltmalıdırlar, qarpız az miqdarda olsa da, karbohidrat ehtiva edir. Bu səbəbdən, xüsusilə diabet xəstələri masada verilən qarpız dilimlərinə qarşı diqqətli olmalıdırlar. Diyetisyen tərəfindən idarə olunan bu xəstə qruplarının pəhrizində, mümkünsə, qarpızın idarə olunan miqdarda olmasını təmin etmək lazımdır. Pəhrizdəki qida maddələrinin qlisemik indeksi vacib bir parametrdir. Bu dəyər yeməkdən sonra qan şəkərinin nə qədər yüksək qaldığını göstərir. 100 qramda yalnız 8 qram karbohidrat olsa da, qarpızın qlisemik indeksi olduqca yüksəkdir.
Qarpız yeyərkən nə nəzərə alınmalıdır?
1. Sağlamlıq baxımından qarpız mövsümdə istifadə edilməlidir.
2. İstifadə edərkən bir insanın yaşı, cinsi və sağlamlıq vəziyyəti nəzərə alınmalıdır. Gündə 1-2 kiçik dilim yemək çox faydalıdır. Artıqlığı kilo almağa səbəb olacaq, çünki artıq kalori və şəkərin bədənə daxil olmasına səbəb olacaqdır.
3. Diabet xəstələri qarpız yeyərkən diqqətli olmalıdırlar. Diabet xəstələrinə gəldikdə, onlar endokrinoloq və diyetoloqun nəzarəti altında qidalanma proqramına daxil etməlidirlər.
4. Qarpızın yetişmiş və şirin olub olmadığını kənardan baxaraq müəyyən etmək mümkün deyil. Rəngi tünd yaşıl olanlara üstünlük verilməlidir, zəif çürük qoxusu olanlara deyil.
5. Kəsildikdən sonra qalan qarpız yapışqan filmlə örtülməlidir və soyuducuda saxlanılmalıdır. Qarpız ilə sərinləşdirici smoothie (içki) resepti: Tərkibi: 300 qram qarpız, 4 xörək qaşığı qatıq, 120 mililitr yağsız süd, 2 qaşıq sadə dondurma. Hazırlanması: tərkibi qarışdırıcıdan keçir və hazırdır. Süfrəyə verilərkən təzə nanə yarpaqları ilə servis edilə bilər.
Mənbə: Cnntürk
Tərcümə etdi: Aysu Əsədova
