D. Hospice & Palliative Care Buffalo- nun Baş Tibb Mütəxəssisi və Baş İcraçı Direktoru, "Ölümdür, ancaq bir yuxu" (Penguin Random House) kitabının müəllifi Christopher Kerr "Health Digest"ə verdiyi müsahibədə xəstələrin və onların yaxınlarının ölümdən əvvəl son anlarında hansı fiziki və emosional təcrübələrlə qarşılaşa biləcəklərindən danışıb.
"Əksər insanlar üçün ölümün fiziki prosesi gözləniləndən və ya qorxduğundan daha yumşaq və fiziki cəhətdən daha az dramatikdir. Kəskin və ya qəfil ölüm istisnadır və əksər insanlar üçün ölüm yavaş və tədricən çürümə prosesidir."-, deyə həkim izah edib. O bildirib ki, bu, cəmiyyətin ölüm haqqında təkbaşına təcrid olunmuş bir hadisə kimi anlayışına ziddir.
Dr. Kerr: "Yalnız müasir tibbin obyektivindən, biz spesifik orqan çatışmazlığı haqqında düşünürük, lakin insanlar daha çox bütöv şəkildə ölürlər. Biz hissə-hissə yox, bütöv ölürük. Əgər itirdikləriniz haqqında düşünsəniz, xatırlaya bilərsiniz. Bu dəyişikliklər incə ola bilər, lakin tendensiya daha çoxdur. Bu, daha çox istirahət və ya yuxuya ehtiyacı olduğu halda, səylərin azalması və ya funksiyanın itirilməsi istiqamətindədir",- deyə o qeyd edib.
"Ömrün sonuna doğru daha dərin və uzun yuxu dövrlərinə qarşı bir cazibə var. Əslində, ölmək ən yaxşı şəkildə yuxunun dərinliyində baş verən, müxtəlif orqan funksiyalarının tədricən dəyişdiyi "buraxılış" prosesi kimi düşünülür. Mütərəqqi və rahat yuxu konsepsiyanı qiymətləndirmək vacibdir, çünki rahat yatmaq üçün insan təkcə fiziki cəhətdən rahat deyil, həm də psixoloji cəhətdən dinc olmalıdır”,- deyə Dr. Kerr bildirib.
Bəs vidalar necə olmalıdır?
Dr. İra Byokun işinə istinad edən Dr. Kerr qeyd edir: "Lütfən məni bağışla", "Mən səni bağışlayıram", "Təşəkkür edirəm" və "Səni sevirəm" ifadələri çox vaxt kifayətdir. Əlvida deməyə isə ehtiyac qalmır. Sözlərə ehtiyac qalmadıqda və ya mümkün olmadıqda sadəcə varlıq və toxunma çox vaxt lazım olan yeganə jestlərdir".
Mənbə: Health Digest
Tərcümə etdi: Aytən Nazim
