Uşaqların tutduğu oruc nədir?
Dini vacibat olan oruc böyüklər üçün vacib olduğu halda, uşaqlar müəyyən yaşa çatana qədər bu ibadətə cavabdeh deyillər. Yetkinlik yaşına çatmış müsəlmanlar Ramazan ayında tutduqları vacib oruclarla yanaşı, Qurban bayramı kimi müqəddəs günlərdə də könüllü və ya qəza oruclarını tuta bilərlər. Uşaqlar həm ailələrindən, həm də ətrafdakılardan gördükləri ibadətə həvəslə yanaşa və bunu tətbiq etmək istəyə bilərlər. Bu halda siz uşaqların həvəsini itirmədən oruc tutmağa icazə verə bilərsiniz.
Oruc neçə yaşda vacibdir?
Valideynlər soruşurlar: "Uşağım neçə yaşında oruc tutmalıdır? Uşaqlar oruc tuta bilərmi? Hansı yaşda oruc tutmaq vacibdir?" Bu suallar çox maraqlıdır. Məlum olduğu kimi, azyaşlı uşaqlar yeniyetməlik yaşına çatana qədər dini ruzilərə cavabdeh deyillər. Bu səbəbdən də uşaqlar yetkinlik yaşına çatana qədər oruc tutmaq vacib deyildir. Necə ki, Əli - radıyallahu anhu - rəvayət etdiyinə görə, Peyğəmbərimiz Hz. Muhəmməd (s) buyurur: “Üç nəfərdən qələm (məsuliyyət) yuxudan oyanana qədər, dəlidən özünə gələnə qədər, uşaqdan isə yeniyetməlik çağına çatana qədər (onların məsuliyyəti yoxdur) götürülüb”.
Ancaq yaxşı əməllər onların xeyrinə yazıldığı üçün uşaqlara oruc tutmağa öyrəşmək üçün oruc tutmaq əmr olunur. Valideynlərin övladlarını oruc tutmağa öyrətməli olduğu yaş onların oruc tuta biləcəyi yaşdır. Bu, uşağın konstitusiyasından asılı olaraq dəyişir, lakin alimlər bunu 10 yaşla məhdudlaşdırıblar.
Yaxşı olar ki, uşaqları on yaşından oruc tutsunlar, çünki Peyğəmbər (s) namazı tərk edərsə, uşağa güllə atmağı əmr etmişdir. Namaz oruc tutmağa yaxın bir ibadət olduğundan və hər ikisi bədənlə edilən ibadət olduğundan onu eyni qaydaya tabe etmək məqsədəuyğundur, lakin oruc tutmaq daha çətin olduğu üçün qabiliyyət nəzərə alınır. Çünki namaz qılmağı bacaranların oruc tuta bilməyəcəyi bildirilib.
Qayıq orucu nədir?
Qayıq orucu kimi tanınan və xalq arasında uşaq orucu kimi də tanınan bu növ orucun adı əslində tenkiye kimi tanınır. Orucla birləşdirildikdə, çox vaxt qayıq orucu olaraq adlandırılan bu oruc, çox vaxt uşaqlar üçün bir təşviq və zaman zaman xəstə insanlar üçün uyğun bir oruc olur. Camaat arasında günorta saat 12-yə qədər gözləmək kimi qəbul edilən qayıq orucunun əsas məqsədi orucla yaşanan aclıq, anlamaq, iradəyə yiyələnmək, birlik və həmrəyliyi gücləndirmək hisslərini aşılamaqdır. Zamanla bu günə qədər gəlib çatan qayıq orucu da niyyət edib imsakda yemək yedikdən sonra yatmağa gedən uşaqların səhər oyandıqda oruc tutduqlarını biləcəkləri üçün özlərinə inamlarını gücləndirir.
Qayıq necə tez açılır?
Uşaqların fiziki inkişafını tamamlamaq üçün günorta saatlarında yemək yeməsi lazım olduğunu, bu yeməyin orucu pozmadığını, lakin onların orucu düzgün bilmələri üçün gün ərzində yemək yemədən səbirli olmaları lazım olduğunu izah edə bilərsiniz.
Burada əsas prioritet uşağa oruc kimi dini əməlin nə demək olduğunu öyrənməsinə kömək etmək və onu ruhdan salmamaqdır. Bu səbəbdən 9 yaşdan yuxarı uşaqların oruc tutmasının qarşısını almaq əvəzinə, orucu asanlaşdıracaq üsullarla orucun tələblərini və məqsədini öyrənmələrinə yardım edilməlidir.
Oruc tutan uşaqlar imsakda nə yeməlidir?
Hər bir oruc tutan uşaq imsakda mütləq proteinlə zəngin və doyurucu qidalar yeməlidir. Sağlamlıq problemi olmayan uşaqlar üçün imsakda susuzluq yaradan, ağır və qızardılmış yeməklər hazırlanmamalıdır. Siz və uşaqlarınız üçün oruc tutmağı asanlaşdıracaq bəzi məsləhətlər:
● Hər bir qida qrupu ayrıca yeyilməlidir.
● Yemək tez deyil, yavaş-yavaş və yaxşıca çeynəməklə udulmalıdır.
● Azan vaxtı olarsa, bir meyvə yeyilməlidir.
● Bol maye qəbul edilməlidir.
Mənbə: yasemin.com
Tərcümə etdi: Nuray Mürsəlova
